I. 135-159
Mā χuĺi̬təm mōjt
1. Ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ å̄lei̬ɣ. Numəl Tå̄rəm āśən, Tå̄rəm jäɣən å̄ln sitpä sitiŋ āpäl tārätawəsi̬ɣ. Kēr-kwāli̬ɣ taĺəχtjolä-joχtsi̬ɣ. Numi-Tå̄rəm āśēn lui turp turiŋ wōt pini: ali śāriś patitnə totawei̬ɣ; ali turp turiŋ wōt pini: lui śāriś patitnə almawei̬ɣ.
2. Ååjkätä au χå̄təl Numi-Tå̄rəm āśä -nūpəl pojkśi: «Numi-Tå̄rəm jäɣəm, ānəm au kwol ūnlənə jänit jelpiŋ māl-låmt tārätən!» — Au χå̄təl å̄lmēn jui-pālt, kit χå̄təl χōltmēn jui-pālt, Numi-Tå̄rəm jäɣän au kwol jänit jelpiŋ mā-låmtəl tārätawə.
3. Āwiŋ kwol āwitänəl [å̄jkä] kwonä kwāli. Kwolä mūɣəltimə au χum jå̄mnə pāŋχwit mā-låmt tūp nēɣi̬li. Numi-Tå̄rəm āśēn mōt wōt wāri: mōt śāriś-sāmnə totawei̬ɣ; mōt wōt pini: mōt śāriś-lå̄χən pūwawei̬ɣ.
4. Χåsä å̄lmēn jui-pālt, wāt́i å̄lmēn jui-pālt au χå̄təl ēkwatä lāwi: «åjkä, matnə kāt-aulən joχtsəmēn, matəm laɣi̬l-aulən joχtsəmēn: χånal, ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūnti-pəl, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntipəl, manä nē kwonä kwāluŋkwä, manä χum kwon-kwāluŋkwä?» — åjkätä lāwi: «āt́im, ēkwä! Χånal ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūnti-pəl nē kwon woss kwāli, χum jun woss å̄li!»
5. Ēkwatä kwonä kwāls. Ētä sāt sij āt́im, χå̄təl sāt sij āt́im. Ååjkätä kwonäĺə rå̄ŋɣi: «ēkwä, naŋ χotäĺ minäsən? Liliŋ, man χå̄ləm? Nē-mat sij āt́im!» ēkwatä sujti: «am, ta nē man å̄rm χumĺə jēmti, am aläm pī̬ɣ å̄ńśeɣim.» ti-ti χot-totitä; å̄jkä ētä sāt, χå̄təl-sāt ēlä-χuji.
6. Ētä sāt, χå̄təl sāt χujəmä jui-pālt, ēkwatä Numi-Tå̄rəm āśä lāwəm mortəs χå̄təlä joχtəs. Rēɣiŋ kwol lå̄χän pī̬ɣ āl-taɣi̬l ālmimə jūwśältəs. Ååjkätä, matəm kāt-aulən joχtəm χum, śaɣi̬təm kāt jåməs åul å̄jkä ūnli, śaɣi̬təm laɣi̬l jåməs nak å̄jkä ūnttəs. «Numi-Tå̄rəm āśəm ānəm pī̬ɣ mis, Numi-Tå̄rəm jäɣəmēnnə pī̬ɣəl majwäsəmēn!» ēkwatän tār-matawə, å̄jkätän ālmejawə; ańilitēn, sipχitēn.
7. Ēri̬ɣ χum, mōjt-χum manä χåsä jäni̬mi?! Χajti̬tənə jäniti̬ɣ jēmtəs, kwon-jälnə jäniti̬ɣ jēmtəs. Wōr-ujiŋ mātə-ke wōr-uj alnə jäniti̬ɣ jēmtəs, wit-χuliŋ mātə-ke wit-χul alnə jäniti̬ɣ jäni̬məs. — Au χå̄təl āśä nūpəl lāwi: «jaɣa-tä, jänmältəm jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, manä tumaj å̄ńśijin: χånal nåtänūw-ke χåsit ti χuril χumĺə-mūsəχ å̄leūw? Mōt wōt wāri: mōt śāriś-sāmnə totaweuw; mōt wōt wāri: mōt śāriś-lå̄χən pūwaweuw. Numi-Tå̄rəm āśəm-pālt nå̄ŋχä-ke jälnūm?!»
8. Jäɣä lāwi: «pī̬kwə, kātən śå̄mtal χum, laɣi̬lən jå̄rtal χum! Mat jå̄r kāt-nak-ke jänməltäsən, jå̄r laɣi̬l-nak-ke jänməltäsən: χān-ɣäsən! Mēnəmēnnəl nåmt kisskēn-ērt: ań ēläĺ å̄lnə māń χum ūnlənə jisiŋ tå̄rəm wāssi̬ɣ χūń ūnttimēn?! Śākiŋ sūw-aulən joχtsəmēn, śūli āt aulən joχtsəmēn. Wāssi̬ɣ naŋən lāunə nåmtin lātiŋ χotəl wī̬ɣmēn?! Ēläĺ å̄lnə nåmtiŋ lātχəl Numi-Tå̄rəm āśən woss lāwawən, ēläĺ ålnə nåmtiŋ lātχəl Numi-Kworəs āśən woss χańśtawən!»
9. Masχatəs. Āwiŋ kwol āwitänəl kwāls kwonä. Sāt nakpä å̄lnχāŋɣəltäpnə ta χāŋɣi, puŋkiŋ lēɣi̬n χuritätəl, kwonsiŋ lēɣi̬n χuritätəl [ta χāŋɣi]. Kwonsiŋ uj kwoss-waɣä χå̄ləs. Puŋkiŋ uj puŋk-waɣä χå̄lem jui-pālt Numi-Tå̄rəm āśä ūnlənə å̄ln sirp siriŋ kwol āwin joχti, å̄ln pērp pēriŋ kwol-kiwrən śälti. — Numi-Tå̄rəm āśä sāt ātpä saɣiŋ puŋkä tārätimə ūnli. Χå̄təl-χansäŋ jelpiŋ pasän-aulən jå̄mi. Numi-Tå̄rəm āśä laɣi̬lən sāt ātpä saɣiŋ puŋkä χūtəltitä.
10. Numi-Tå̄rəm āśä låu puŋkpä puŋkiŋ sūpä χumĺə pūnsitä: «joli mā-χum ūnlənə såwəŋ māt jäni̬məm ńāri̬ɣ kātəp māń pī̬ɣəm! Manä tēnə tēp marəmnə patsən, ajnə wit sawnə χå̄jäsən, am-pāltəm tōnä jisən?» — Numi-Tå̄rəm āśä laɣi̬lən χujəs, nå̄ŋχä ĺūĺs, χumĺə lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəm, tēnə tēp sawnə χūń patsəm, ajnə wit nusän χūń patsəm?! Naŋ-pāltən nåmət kinsuŋkwə jisəm, manä nåmət ānəm lāweɣin?» — Numi-Tå̄rəm āśä χumĺə lāwi: «manä nåmət ānəmnəl kinseɣin?» — «Ti nåmət am naŋənnəl kinseɣim: mōt wōt naŋ wāreɣin: mōt śāriś-sāmnə totawəm; mōt wōt pineɣin: mōt śāriś-lå̄χən pūwawəm. Saumnə ti χå̄jäsəm, patəm saum ti. Χånal ēləm- χåləs jisiŋ tå̄rəm lāweɣən-pəl, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntteɣən-pəl naŋ sātəm jelpiŋ witən-tarməl eləm-χåləs χumĺə-mūsəχ å̄li? Mat ūrəl ēləm-χåləs unlənə jelpiŋ mā tēltənə nåmət kinsuŋkwə naŋ-pāltən ti jisəm.
11. Numi-Tå̄rəm āśä puŋk tārätim ness ūnli. Tolne χul χåsä pūt-sis ūnlənə jui-pālt sāt ātpä saɣin puŋkä nå̄ŋχ ālmimə-kēmt χumĺə lāwi: «ńāriɣ kātəp māń χum, pī̬ɣəm, am-pāltəm ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā tēltənə tumai kinsuŋkwə jikēn-ērt, naŋən manärəl: sis-jārəl lāwiləm, manä maɣi̬l-jå̄rəl lāwiləm?» — Akwᵊ tāχt-såwəl majwəs, akwᵊ luli̬ɣ-såwəl majwəs. — «jā tīwəs, waɣi̬tal kātəp pī̬ɣəm waɣi̬lən jolä; am sātəm jelpiŋ witəmən joχtnən jui-pālt sis-jå̄r-ke å̄ńśeɣin, ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā tēltən, ēləm-χåləs ūnlənə såwiŋ mā χuĺi̬tən!»
12. Jolä waɣi̬ləs. Jäɣäɣä-āŋkwäɣä-pālt joχtəs, lāwi: «jaɣa-tä, jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, Numi-Tå̄rəm āśəmnə majim såwäɣəm ti; sis-jå̄r-ke å̄ńśijin ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā titiäɣēntəl tēltēn, ēləm-χåləs ūnlənə såwiŋ mā tiäɣēntəl χuĺi̬tēn!» — jäɣä lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśən χumĺə χańśtawäsən, jå̄r kāt-nak-ke jänməltäsən, sis-jå̄rən-ke joχti: ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā χuĺi̬tən! Waɣən-ke at joχti; naŋ kāsən. Mēnəmēnnəl kitilaχtəkēn: naŋən wārnə sis-jå̄r mēn χūń åńśimēn, naŋən jälnə maɣi̬l-jå̄r mēn χūń å̄ńśimēn?! Jå̄rəl-ke lāuwäsən: Numi-Tå̄rəm āśən lāuwäsən.
13. Masχatəs, kwāls kwonä. Tāχt-såwä-kiwərnə śältəs, patitä martal jelpiŋ śāriś-witən ujtχatəs. Kēr-tāχt χuritätəl śältəs. Χåsä jäləs, wāt́i jäləs, lilitä marəs, nå̄ŋχä χuĺi̬ləs. — kitəntäi̬ɣ śältəs. Χåsä jäləs, man wāt́i jäləs, joli mātä χot å̄li, at joχti; lilitä marəs, å̄s nå̄ŋχ-χuĺi̬ləs. — χūrmintäi̬ɣ å̄s śältəs; ta-kwoss jäləs: mā at χå̄nti; lilitä marəs, å̄s nå̄ŋχä nēɣi̬ləs.»
14. Jäɣäɣä-āŋkwäɣäa-pālt jūw-śältəs. Jäɣä -nūpəl lāwi: «jaɣa-tä jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm! Ētäs āt kwoss jälsəm, χå̄təl sāt kwoss jälsem: joli mān at joχteɣim; sis-waɣəm χåləs, maɣi̬l-waɣəm χåləs.» — jaɣᵊ å̄jkä lāwi: «jā, pī̬kwə! Ānəm lātiŋ pattəkēn: naŋən lāunə am manä sis-jå̄r å̄ńśeɣim, naŋən minə manä maɣi̬l-jå̄r å̄ńśeɣim?! Jå̄rəl-ke lāuwäsən: Numi-Tå̄rəm āśən lāuwäsən; waɣi̬l-ke sātwäsən: Numi-Kworəs jäɣən sātwäsən.»
15. Tūl-uilt kwāls, lūli̬ɣ-såwä masəs, jelpiŋ śāriś-witən å̄s ujtχatəs, śältəs. Χåsä jäləs, man wāt́i jäləs, nå̄ŋχä nēɣi̬ləs. Kwoss-taɣi̬l mā-låmt χuĺi̬təs. Ēläĺ χosuləstä: jā-ke, jā-χåjiltəl tēls; Ās-ke, Ās-χajiltəl tēls. — Kitəntäi̬ɣ śältəs. Χåsä jäləs, wāt́i jäləs, kwonsä-taɣi̬l mā-låmt nåŋχä tots. Ēläĺə χosuləstä: tūr-ke, tūri̬ɣ tēls; posäl-ke, posäli̬ɣ åumläls. — χūrmintäi̬ɣ śältəs. Kwonsä-taɣi̬l mā-låmt å̄s kwaltəs. Ēläĺə śältəmtəstä: wōr-ke, wōr-uri̬ɣ tēls; åɣi̬tä-ke, åɣi̬t-uri̬ɣ tēls. — ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ [mā] kwoss tēls :akwᵊ-mūs jå̄ŋχi, akwᵊ-mān at rotmi.
16. Jūw-śältəs, jäɣä -nūpəl lāwi: «jaɣa-tä jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, manä tumaj å̄ńśijin? Ānəm nåmt majēn! Ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā, kwoss χuĺi̬täsəm: akwᵊ-mūs jå̄ŋχi, akwᵊ-mān at rotmi. Ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūnti-pəl ēləm-χåləs man ūrəl å̄li? Χotäĺ minnə χum, ta minnə mātät akwᵊ å̄lpi̬ɣ mini; — å̄lnə paulä at χå̄nti, å̄lnə kwolä at χå̄nti.» — Jäɣä lāwi: «śå̄mtal kātəp pī̬ɣəm, ānəmnəl manä nåmt kinseɣin?! Nåmt-ke kinseɣin: Numi-Tå̄rəm āśənnəl kinsən! Am naŋən wārnə man å̄ntəs å̄ńśeɣim?!»
17. Masχatəs, kwonä kwāls. Kēlp lēɣi̬n såwä kiwərnə śältäps; sāt nakpä å̄ln χāŋɣältəp å̄s ta χāŋɣi. Kwoss-waɣä χå̄ləm jui-pālt, puŋkwaɣä χå̄ləm jui-pālt Numi-Tå̄rəm āśä ūnlənə å̄ln sirp siriŋ kwolnə joχti. Numi-Tå̄rəm jäɣä puŋk tārätim ūnli. Laɣi̬lnə χujəs, nå̄ŋχ kwāls; — å̄s χujəs, χūrmintäi̬ɣ å̄s χujəs. Numi-Tå̄rəm jäɣä puŋkä nå̄ŋχ-å̄lmimə-kēmt χumĺə lāwi: «pī̬kwə, manä jārəm tå̄rəm jārəmnə patsən, manä muńśəm tå̄rəm muńśəmnə patsən, am-pāltəm tonä jisən?»
18. Taw lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəm, manə saunə χå̄jäsəm?! Naŋ lāum jelpiŋ mān kwoss tēltäsləm, naŋ sātəm såwiŋ mān kwoss χuĺi̬täsləm: akwᵊ mān at rōtmi, akwᵊ-mūs jå̄ŋχi. Manä sis-jå̄rəl rot-məltiləm, manä maɣi̬l-jå̄rəl mā ūnttiləm? Patəm saum ti.» — Numi-Tå̄rəm āśä lāwi: «pī̬kwə, naŋən tī̬l manä sis-jå̄rəl lāwiləm, manä maɣi̬l-jārəl naŋēn mī̬ləm?! Amki å̄śnə å̄ln poχlapiŋ ēntapəm, ti-tim-ke toteɣin, joli mān joχteɣin, mā jänitəl pinäln! Am sātəm jelpiŋ mām rotmi-ke: naŋən jåməs; at-ke rotmi: wāssi̬ɣ ānəmnəl sis-jå̄r ul kinsən, maɣi̬l-jå̄r ul kinsən!»
19. Jolä waɣi̬ləs. Ååln poχlapiŋ ēntapä mā mūɣəltim χartəstä, takwi sātəm jelpiŋ mātä rotməs. Ēləm-χåləs laɣi̬l χantal jelpiŋ ńå̄r tēls ēləm-χåləs kwoss χantal pasiŋ ńå̄r ūntχatəs. — Tūl-uilt jūw-śältəs, jäɣäɣä-āŋkwäɣä -nūpəl lāwi: «jaɣa-tä, ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā ti-kwoss ūnttäsəm: ås ti mā χå̄ŋχän å̄lawə? Eləm χå̄ləs man urəl tēluŋkwä?» — Jäɣäɣä-āŋkwäɣä lāwi: «pī̬kwə, mēnəmēnnəl kitil-laχtəkēn-ērt: mēn ås χå̄lnə pasnə patəm kiti̬ɣ; ēləm-χåləs mat urəl tēli, mēn χotəl waɣi̬ləmən?! Numi-Tå̄rəm āśən χumĺə lāwawən, tūl kitilaχtən!»
20. Ēt χujəmä jui-pālt, χå̄təl å̄lmä jui-pālt masχatəs. Numi-Tå̄rəm āśä-pālt puŋkiŋ lēɣi̬n χuritätəl å̄s ta χāŋɣəs. Numi-Tå̄rəm jäɣä ūnlənə å̄ln sirp siriŋ kwolnə śältəs. Numi-Tå̄rəm jäɣä laɣi̬lnə χujəs. Kitəntäi̬ɣ å̄s χujəs, nå̄ŋχä ĺūĺsəs; χūrmintäi̬ɣ å̄s χujəs. Numi-Tå̄rəm āśä puŋkä nāŋχ-ālmimə-kēmt lāwi: «pī̬kwə, manä tēnə tēp jārəmnə patsən, ajnə wit saunə χå̄jäsən, tōnä am-pāltəm pojkśuŋkwə jisən?» — Taw lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəm, tēnə tēp saunə χūń patsəm?! Ēləm-χåləs ūnlənə såwiŋ mā tēltsəm, ēləm-χåləs ūnlənə jelpiŋ mā ūnttäsəm: å̄s χå̄ŋχän å̄lawə?! Ēləm-χåləs-pī̬ɣ man urəl tēluŋkwä, ti nåmət naŋənnəl kinseɣim.»
21. Numi-Tå̄rəm āśä χumĺə lāwi: «pī̬kwə, ēləm-χåləs tēlnə wārməĺ am naŋən χotəl-uilt lāwiləm?! Χånal aśärəm ńolp ńoliŋ wōt pineɣəm-pəl, pāŋχwiŋ samp samiŋ tūjt pateɣim. Māń samp samiŋ tūjt pati-pəl, tūjtnəl ēləm-χåləs-laɣi̬liŋ χuri taŋrälən, ēləm-χåləs-kātiŋ χuri wārən! Laɣi̬liŋ uj laɣi̬liŋ χuritä wārən, kātiŋ uj kātiŋ χuritä wārən! Tåwliŋ sirp saw ujin tåwliŋ uj tåwliŋ χuritä wārən, kwonsiŋ uj kwonsiŋ χuritä wārən!»
22. Joläwaɣi̬ləs, jolä joχtəs. Tūjt patəs. Tūjtnəl ēləm-χåləs wāri, taŋrali, ēlä śältəmtitä: puĺi̬ɣ sakwali. Laɣi̬liŋ-uj-χuri wāri, ēlä śältəmtitä: liliŋi̬ɣ at jēmti, lakwä sakwali. Tawliŋ-uj-χuri wāri, taŋrali, ēlä śältəmtitä: puĺi̬ɣ sakwali. Toχ kāsä χå̄ləs, jūw i śältəs. Jäɣäɣä āŋkwäɣä -nūpəl lāwi: «ti-kwoss kapərtäsəm, liliŋi̬ɣ at jēmteɣit; ānəm nåmt majēn!» — Jäɣᵊ-å̄jkä lāwi: «am manä nåmət å̄ńśeɣim naŋən minkwə?! Nåmət-ke kinseɣin, Numi-Tå̄rəm āśən-pālt jälən; sis-jå̄r tūl wōwən, maɣi̬l-jå̄r tūl wōwən! Nåmtiŋ lātχəl lāwitä-ke: taw lāwitä.»
23. Åås masχatəs, å̄s χāŋɣəs nå̄ŋχä. Numi-Tå̄rəm āśä-pālt joχtəs, laɣi̬len χujəs. Numi-Tå̄rəm jäɣä lāwi: «jā, pī̬kwə, å̄s manä marəmnə patsən, manä saunə χå̄jäsən; tōnä å̄s am-pāltəm jisən?» — Taw lāwi: «jā, Numi-Tå̄rəm āśəm, manä saunə χå̄jäsəm? Sis-jå̄rəm χå̄ləs, maɣi̬l-jå̄rəm χå̄ləs. Ēləm-χåləs-kātiŋ χuri wāreɣim, ēləm-χåləs-laɣi̬liŋ χuri taŋraleɣim, ēlä śältəmtiləm: pūli̬ɣ sakwali, liliŋi̬ɣ at jēmti. Laɣi̬liŋ-uj-χuri wāreɣim, ēlä śältəmtilem: å̄s liliŋi̬ɣ at jēmti. Tåwliŋ-uj-χuri taŋraleɣim; tåwlä χumĺə tēls, kwonsä χumĺə tēls, toχ wāriləm; å̄s ti ēlä śältəmtiləm: lakwä suĺäti, liliŋi̬ɣ at jēmti. Waɣəm χå̄les; naŋ-pāltən nåmət kinsuŋkwə å̄s ti jisəm.»
24. Numi-Tå̄rəm āśä lāwi: «pī̬kwə, ānəmnəl nåmət kisskēn: am wāssi̬ɣ naŋən χumlə-mūsəχ lāwiləm?! Tī̬l jolä waɣi̬lən, akwᵊ pālä māl tēli̬täln, akwᵊ låmtä tūjtəl tēli̬täln! Ēləm-χaləs-χuri toχ wārən, laɣi̬liŋ-uj-χuri akwᵊ toχ wārən, tåwliŋ-uj-χuri akwᵊ toχ wārən! Wassi̬ɣ naŋən lāunə manä lātiŋ å̄nśeim?!»
25. Jolä waɣi̬ləs, jolä joχtəs. Akwᵊ pālä tūjtəl tēli̬titä, akwᵊ pālä māl tēli̬titä. Ēləm-χåləs-kātiŋ χuri wārəs, laɣi̬liŋ χuritä wārəs. Samä χumĺə tēls, sūpä χumĺə tēls, toχ wārəstä. Ēlä śältəmtəstä: mūɣintimə, jå̄ŋɣimə ēlä kwāläps. Ēləm-χåləs wārəs; mā mat-kēm ēləm-χåləs tēls. — laɣi̬liŋ-uj-χuri wāruŋkwə patəs. Laɣi̬lä χumĺə tēli, kātä χumĺə tēls, toχ wārəs. Ēlä śältəmtəsanä: laɣi̬liŋ [uj] laɣi̬liŋ χuritätəl kwāläps, kātiŋ uj kātiŋ χuritätəl minəs. Mā akwᵊ pālä wōr-ujin tārəmlawəs. — tåwliŋ uj wāruŋkwə patəs. Tåwlä χumĺə tēls, kwonsä χumĺə tēls, toχ wårəs. Ēlä śältəmtiänä: tåwliŋ uj tåwlätəl tī̬ləmli, kwonsiŋ uj kwonsätəl kwāləpi. Mātä taɣi̬ntəs. Tåwliŋ-sir saw ujä āstəs laɣi̬liŋ-si̬r saw ujä āstəs, ēləm-χåləsä āstəs.
26. Jūw-śältəs. Jäɣäɣä-āŋkwäɣä-pālt lāwi: «jaɣa-tä jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, manä nåmt å̄ńśijin: ēləm-χåləs ūnlənə såwiŋ mā ūnttäsəm, ēləm-χåləs ūnlənə nåtiŋ tå̄rəm ūnttäsəm, ti ēləm-χåləs tēls; å̄s manər tēŋkwə pateɣit?! Tēnə tēp ēri, ajnə wit ēri; χumĺə-mūsəχ å̄luŋkwə, ānəm ti nåmət majēn!» Jäɣä lāwi: «pī̬kwə, ti ēləm-χåləs tēnə tēp mat ūrəl kātən pati, am χotəl waɣi̬ləm?! Χå̄lnə pasən patəm χum, ūsnə pasən joχtəm χum naŋən lāunə nåmtiŋ lātiŋ am χotəl waɣi̬ləm?! Numi-Tå̄rəm āśənnəl, sis-jå̄r tūl wōwən, maɣi̬l-jå̄r tūl wōwən! Nåmtiŋ lātχəl lāwitä-ke: taw lāwitä.»
27. Tūl å̄s masχatəs. Kēlp lēɣi̬n-såwä-kiwərnə śältäps, sāt nakpä å̄ln χāŋɣəltäpnə kwonsiŋ lēɣi̬n χuritätəl å̄s ta χāŋɣi. Numi-Tå̄rəm jäɣä-pālt joχtəs, laɣi̬lən χujəs, nå̄ŋχ-kwāls. Numi-Tå̄rəm āśä lāwi: «pī̬kwə, manä marəmnə patsən, manä saunə χå̄jäsən; tōnä am-pāltəm å̄s joχtäsən?» — Taw lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəm, Numi-Kworəs jäɣəm! Naŋ lāum ēləm-χåläsən tēls, naŋ lāum wōr-ujin tēls, tåwliŋ-sir ujin tēls: ti ēləm-χåləs-māɣəs manər tēŋkwə lāweɣin, ētχəlanə simänl manärəl pojtəltiän, pōĺnə alpiänl manärəl rēɣi̬ti̬leɣit? Am tī̬l nåmt kinsuŋkwə naŋ-pāltən å̄s jisəm. Man ūrəl å̄luŋkwə lāweɣin?» — «Wit-χul sāteɣin, pī̬kwe; naŋən tī̬l am manärəl mī̬ləm?!» — Mōt-sir χulnəl kit χuləl majwəs, mōt-sir χulnəl å̄s kit-sir χuləl majwəs. — «Jaɣa-tä pī̬kwə, joli mān waɣi̬lən; Ās-sir χulən Āsən tārätäln, jā-sir χulən jān tārätäln, tūrt å̄lnə χulən tūrnə tārätäln! Ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūnti-pəl, ētχəlanə simänl tī̬l woss pojteɣit!»
28. Joli mān waɣi̬ləs, jäɣäɣä-āŋkwäɣä-pālt joχtəs. «Jaɣa-tä, jänmältəm jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm! Numi-Tå̄rəm āśəmnə majwäsəm, sāt-sir χuləl majwäsəm.» — Jäɣä lāwi: «pī̬kwə, majwäsən-ke: Numi-Tå̄rəm āśən χumĺə lāuwäsən, ta-mūsχəl śå̄pitäln! Ānəmnəl wāssi̬ɣ manər kitileɣin?»
29. Masχatəs. Kwāls kwonä. Ās-sir χulä Āsən tārätəstä, jāt å̄lnə χulä jān tārätəstä, tūrt å̄lnə χulä tūrən tārätəstä. Tālä sāt å̄lmä jui-pālt, tuwä sāt χōltnə jui-pālt Āsən minəs: Ās-sir χulä jäni̬məm, nåtməm, witä ĺūĺitəl ujɣäli. Jā-sir χulä sunsəs: jā-sir χulä jäni̬məm, nåtməm, sawi̬ɣ jēmtəm, witä ĺūĺitəl ujɣäli. — Jūw-minəs, jäɣäɣä-āŋkwäɣä-pālt joχtəs, lāwi: «ań jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, Ās jälsəm: Ās-sir χuləm saw, witä ĺūĺitəl jäli; jā-sir χuləm sussəm: jā-sir χuləm rūtməm, witä ĺūĺitəl ujɣäli; tūr-sir χuləm sussəm: tūr-sir χuləm rūtməm, witä ĺūĺitəl ujɣäli. Nēn manä nåmt å̄ńśijin: ti wit-χuləm, ti wōr-ujim man-ūrəl ēləm-χåläsən aluŋkwä? Ētχəlanə simänl man-ūrəl pojtuŋkwä? Pōĺnə alpiänl man ūrəl rēɣi̬ti̬luŋkwä?» — Jäɣä lāwi: «pī̬kwə, naŋ ānəmnəl nåmət kisskēn-ērt: am matəm χum manä nåmət å̄ńśeɣim?! Wōr-uj alnə nåmət-ke kinseɣin, wit-χul alnə nåmət-ke kinseɣin: Numi-Tå̄rəm āśən-pālt χānɣäsən!»
30. Kēlp lēɣi̬n såwä-kiwərnə å̄s śältəs. Sāt nakpä å̄ln χāŋɣəl-täpnə kēlp lēɣi̬n χuritätəl å̄s ta χāŋɣi. Kwonsä waɣi̬tal patəs, puŋkä waɣi̬tal pates. Numi-Tå̄rəm āśä ūnlənə å̄ln sirp siriŋ kwolnə śältəs. Numi-Tå̄rəm jäɣä puŋk tārätim ūnli. Laɣi̬lən χujəs, nå̄ŋχä ĺūĺs; å̄s χujəs, χūrmintäi̬ɣ laɣi̬lnə å̄s χujəs. Numi-Tå̄rəm āśä puŋkä nå̄ŋχ ālməs, lāwi: «pī̬kwə, manä tēnə tēp marəmnə patsən, ajnə wit saunə χå̄jäsən; tōnä am-pāltəm pojkśuŋkwə å̄s jisən?» — Taw lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəm, Numi-Kworəs jäɣəm, am manä tēnə tēp saunə patsəm, manä ajnə wit jārəmnə patsəm?! Naŋ sātəm ēləm-χåläsən mā jäniti̬ɣ tārämləs, naŋ lāum wōr-ujin ma jänitəl tēls, tåwliŋ-uj tåwliŋ-uj-mūsχəl jäni̬məs, laɣi̬liŋ-uj laɣi̬liŋ-uj-mūsχəl nåmtəs, ēləm-χåläsəm ēləm-χåləs-mūsχəl nåtməs, wit χuləm wit-χul-mūsχəl rūtməs: ti naŋ sātəm ēləm-χåläsən ētχəlanə simänl man ūrəl pojtəltuŋkwə, pōĺnə alpi alpiänl man ūrəl rēɣi̬ltuŋkwə, naŋ sātəm wit-χulən, wōr-ujn-manər sorməl aluŋkwə, man ūrəl kātən pattuŋkwə, ti nåmt kinsuŋkwə naŋ-pāltn ti jisəm; mat ūrəl lāwilən?»
31. Numi-Tå̄rəm āśä puŋk tārätim ness ūnli. Puŋkä nå̄nχ-ālmimə-kēmt lāwi: pī̬kwə, naŋən tī̬l am sātəm wōr-ujim, wit-χuləm aluŋkwə man urəl lāwiləm?! Joli mā-χum ūnlənə såwiŋ mān joχteɣin, am sātəm wōr-jiwəm å̄li. Wōrtiŋ jiw wōrtä χusätən, χåsnäŋ jiw χåsnätä saɣi̬rən, kit jiw akwän råwläɣən! Ās-tärməl, am sātəm wit-χuləm-pālt supi̬ɣ-sir χulən χåpnä ta wojäln, uĺän ponsäsläln, akwän jiwən sartäln, akwän pēräɣən, jåut tūl wārən! Am sātəm wōr-ujim ńawlawə, joχtawə, ĺapän ńāləl pāχtawə, ta ūrəl kātən pati. Tåwliŋ-sir ujin-ke ĺapä rå̄wi å̄s akwᵊ-toχ kērnəl ńāl wārən, nalä jiwnəl wāräln, — tåwliŋ-sir saw ujin ĺapän råwi, ta ńālən aluŋkwä. Am sātəm wit-χuləm, — am tujji̬ɣ jēmteɣim, posäl-kēpəl, tūr-kēpəl sūntänl ārpil lap woss wārawə. Am sātəm wōr-jiwəmnəl saɣi̬lä woss χaltəlawə; tāriŋ jiw tārä woss wī̬wə, woutäi̬ɣ χaltəlawə, pōs saɣawə; witnə maɣitä: am sātəm wit-χuləm takwi śälti. Tēliji̬ɣ jēmti: jā kēpəl, Ās-kēpəl ūltä ārpil woss wārawə. Kamkä woss saɣeɣit: [ēləm-χåləs] witnə ūnttitä, am sātəm wit-χuləm kiwrän takwi śälti. Ēləm-χåləs-jisiŋ tå̄rəm ūntti-pəl, ēləm-χolås-nåtiŋ tå̄rəm tēləs: ētχəlanə simänl tūl pojteɣit, pōĺnə alpiänl tūl woss rēɣi̬ti̬leɣit. Wōr-uj aluŋkwə pateɣit: laɣi̬liŋ sir uj-ke aleɣit, tåwliŋ-sir uj-ke aleɣit, såwä nujeɣit, pōĺnə alpiänl sāχi ērnə χum sāχi woss wāri, kūś ērnə χum kūś woss wāri, molśäŋ ērnə χum molsäŋ woss wāri; pōĺnə alpitä tūl rēɣi̬ti̬li, pōĺnə kātä tūl isi̬li.»
32. Joli mān waɣi̬ləs, takwi ūnlənə jäɣiŋ kwolnə joχtəs, takwi ūnlənə āŋkwiŋ kwolən joχtəs. Jäɣä -nūpəl lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəmnə ti χåjilt χańśtawäsəm.» jäɣä lāwi: «Numi-Tå̄rəm jäɣən χumĺə lāuwäsən, ta-mūsəχ, jå̄rən-ke joχti, śå̄pitäln; waɣən-ke joχti, ta-mūsəχ wāräln! Ānəmnəl kitilaχtəkēn-ērt: mēn — aŋkwən matəs, äm matsəm — ūsnə pasnə patəm kiti̬ɣ, χå̄lnə pasnə joχtəm kiti̬ɣ, naŋən lāunə manä nåmtiŋ lātiŋ å̄ńśimēn?! Sis-jå̄r-ke å̄ńśeɣin: naŋki å̄ńśeɣin; mat maɣi̬l-jå̄rəl-ke lāuwäsən: naŋ lāuwäsən.»
33. Tūl masχatəs, kwāls kwonä ma jänit mirä χańśtuŋkwə. Jåutəl aləślänə χum jåut wāruŋkwə χańśtitä, ŋāləl aləślänə χum ńāl wāruŋkwə χańśtitä. Wit-χul alnə χumitä kamkä saɣuŋkwə χańśtitä, pōs saɣuŋkwə χańśtitä. Tujji̬ɣ jēmti: tuji-ārpi wāruŋkwə χańśtitä; tēliji̬ɣ jēmti: tēli-ārpi wāruŋkwə χańśtitä. Ūsmäl aləślänə χum ūsmäl wāruŋkwə χańśtitä, tålɣəl aləślänə χum tålɣəl aləślaŋkwə χańśtəstä. — Ta jui-pālt wōr-uj alnə χum jåut wāri, ńāl wāri. Wōrnə mini, wōr-uj ĺå̄ŋɣä χå̄nti; ńawlitä, ĺapän joχti, ńāləl lī̬tä, tot i alitä; såwä nuji, tå̄slitä, ńåwĺä jūw-totitä: āɣiŋ χum āɣit sim pojti, pī̬ɣiŋ χum pī̬ɣä sori̬ɣ taɣi̬nti. — Wit-χul alnə χumitä, tujji̬ɣ jēmti: tuji-ārpi wāri. Jiwnəl saɣi̬lä χaltəli, woutäi̬ɣ χaltəlitä, pōs saɣi, witnə ūnttitä. Kitit χå̄təl mini: wit-χulən taɣi̬lä śältnə. Jūw-totitä; āɣiŋ χum āɣitä sori̬ɣ taɣi̬nti, pī̬ɣiŋ χum pī̬ɣä sim pojti — ūsmäl aləślänə χum: urtə pori̬ɣ tēli, mani̬titä, såwä nuji, sētəp wāri, ūsmäi̬ɣ saɣitä, witnə tārätitä, wit-χul takwi śälti. — Tålɣəl aləślänə χum jiw-såwnəl sāĺt nujɣäli, kwāli̬ɣ saɣi, saw sētəp akwän maɣi̬təliänä, nalu rēpi̬titä, wit-χul pāi̬ɣ χarti; āɣiŋ χum āɣitä sori̬ɣ taɣi̬nti, pī̬ɣiŋ χum pī̬ɣä sim pojti.
34. Mā ūntχatəs, mir tēls: jaɣa-tä, ti mir man ūrəl å̄luŋkwä, man ūrəl jäni̬muŋkwä? — Jäɣäɣä-āŋkwäɣä -nūpəl lāwi: jā, mir tēltsəm, wōr-ujim rūtməs, wit-χuləm rūtməs, ēləm-χåläsəm tēləs, mā ūntχatəs, wit-χul aluŋkwə patwəs, wōr-uj aluŋkwə patwēs, simänl pojteɣit, sorɣänl taɣi̬nteɣit, alpiänl rēɣi̬ti̬leɣit: ēläĺə ti mirnə man ūrəl āɣiji̬ɣ-pī̬ɣi̬ɣ å̄nśuŋkwi̬ɣ; ti tumaj ānəm lāwēn, ti nåmt ānəm majēn!» — Jäɣä lāwi: «pī̬kwə, naŋən lāunə manä nåmt am å̄ńśeɣim?! Nåmət-ke kinseɣin: Numi-Tå̄rəm āśən-pālt χāŋɣäsən, nåmət tawänəl pojkən!»
35. Kwāls, masχatəs, kēlp lēɣi̬n-såwä-kiwərnə śältäps. Sāt nakpä å̄ln χāŋɣältəpnə å̄s ta χāŋɣi. Kwonsiŋ uj kwoss-waɣä χå̄ləm jui-pālt, puŋkiŋ uj puŋk-waɣä χå̄ləm jui-pālt Numi-Tå̄rəm āśä ūnlənə å̄ln sirp sāt kwol patitən śälti. Numi-Tå̄rəm āśä puŋk tārätim ūnli. Χå̄təl χansäŋ jelpiŋ pasän-aulən jå̄mli̬təs, mān χujəs, nå̄ŋχä ĺūĺsəs, å̄s χujəs, χūrmīntäi̬ɣ Numi-Tå̄rəm āśä laɣi̬lən χujəs. Numi-Tå̄rəm jäɣä sāt ātpä ātiŋ puŋkä nå̄ŋχ ālmimə-kēmt lāwi: «pī̬kwə, manər wāruŋkwə jisən? Manä tēnə tēp marəmnə patsən, man ajnə wit saunə χåjäsən?» — Taw lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəm, tēnə tēp saunə am χūń patsəm, ajnə wit marəmnə χūń patsəm?! Naŋ sātəm ēləm-χaləsän wit-χul aluŋkwə patsət, wōr-uj aluŋkwə patsət, ētχəlanə simänl pojteɣit, taɣi̬ntənə sorɣänl taɣi̬nteɣit, pōĺnə alpiänl rēɣi̬leɣit: å̄s ēläĺə -nūpəl ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm man ūrəl ūnttilən, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm man ūrəl å̄luŋkwə lāwilən? Aɣi å̄śnə χum man ūrəl āɣi å̄ńśi, pī̬ɣ å̄śnə nē man ūrəl pī̬ɣ å̄ńśi? Ti nåmət kinsuŋkwə naŋ-pāltən jisəm.»
36. Numi-Tå̄rəm āśä puŋk tārätim ness ūnli. Puŋkä nå̄ŋχ ālmimə-kēmt lāwi: «pī̬kwə, naŋən tī̬l manä nåmət am mī̬ɣəm?! Jolä waɣi̬lən, akwᵊ nē au χum akwän śå̄pitäln: ēləm-χåləs-jisiŋ tå̄rəm unti-pəl, ēləm-χåləs-nåtiŋ tå̄rəm ūntteɣəm-pəl āɣi tūl woss χajti, pī̬ɣ tūl woss jå̄mi!» — Jolä waɣi̬ləs, jäɣäɣä-āŋkwäɣä-pālt joχtəs, lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśəmnə lāuwäsəm nēɣi̬ɣ χummi̬ɣ akwän śå̄pituŋkwə; ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūnti-pəl āɣi tūl woss χajti, pī̬ɣ tūl woss jå̄mi.» — Jäɣä lāwi: «naŋ Numi-Tå̄rəm āśən χumĺə lāuwäsən — jå̄rən-ke joχti, waɣən-ke joχti — ta-mūs śå̄pitən!»
37. Masχatəs, å̄s minəs. Mā jänit mirä akwᵊ nē, au χum akwᵊ-jurtəl å̄luŋkwə śå̄pitiänä. Āɣi å̄ńśuŋkwə patsət, pī̬ɣ å̄ńśuŋkwə patsət. — Tālä sāt å̄lmänl jui-pālt, tuwä sāt χōltmänl jui-pālt mā pāŋχwit mirä sunsuŋkwə kwāls. Āɣi å̄śnə χum āɣitä jäni̬məm, pī̬ɣ å̄śnə χum pī̬ɣä nåtməm. Numi-Tå̄rəm āśä sātəm jelpiŋ mān lāptal ti patmət. Wōrnə tēləm wōr-jiwä mośśä, urnə tēləm úr-pumä mośśä: ēləm-χåləs pī̬ɣä tī̬lnəl saw, ēləm-χåləs āɣitä tī̬lnəl saw. Åsiŋ ĺå̄m-uj χåjilt ńå̄wäsi åsiŋ palm χåjilt χåmɣi. Wōr-uj alnə χum wōr-uj aluŋkwə at lāpeɣit wit-χul alnə [χum wit-χul alnə] mān at lāpeɣit. — Jūw-joχtəs, jäɣäɣä-āŋkwäɣä -nūpəl potərti: «jaɣa-tä jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, manä nåmət å̄ńśijin? Ēləm-χåləs-pī̬ɣəm mān lāptal ti patəs, witən lāptal ti patəs. Wōr-uj alnə χum wōr-uj aluŋkwə at lāpi, wit-χul alnə χum wit-χul alnə mātä marmi̬ɣ jēmtəs. Manä nåmət ānəm mī̬ɣin?» — Jäɣä lāwi: mēn matnə kātmēn matəs, matnə laɣi̬lmēn matəs; naŋən wārnə manä sis-jå̄r å̄ńśimēn?! Nåmtiŋ lātiŋ kinseɣin-ke: Numi-Tå̄rəm āśən-pālt χāŋɣäsən, ēläĺ å̄lnə nåmtiŋ lātiŋ tūl wōwən, ēläĺ å̄lnə nåmtiŋ (?) Lātiŋ tūl kinsən!»
38. Masxatəs, kēlp lēɣi̬n-så̄wä-kiwərnə śältəs, sāt nakpä å̄ln χāŋɣəltäpnə å̄s ta χāŋɣi. Kwonsiŋ uj kwoss-waɣä χå̄ləs. Puŋkiŋ uj pūŋk-waɣä χåləm jui-pālt Numi-Tå̄rəm āśä ūnlənə åln pērp χåt kwol patitən śältəs. Χå̄təl χansäŋ jelpiŋ pasän-aulən mān χujəs, nå̄ŋχä ĺūĺəs, kitəntäi̬ɣ å̄s χujəs, χūrmintäi̬ɣ Numi-Tå̄rəm āśä laɣi̬lən tū χujəs. — Numi-Tå̄rəm āśä puŋkä nå̄ŋχ-ālmimə-kēmt lāwi: «pī̬kwə, manä jārəmnə patsən, manä muńśemnə patsən; tōnä am-pāltəm joχtəsən?» — «Numi-Tå̄rəm āśəm manä marəmnə patsəm, am manä saunə patsəm?! Naŋ sātəm ēləm-χåläsən āɣi å̄ńśuŋkwə pats, pī̬ɣ å̄ńsuŋkwə pats. Aləślänə mān lāptal pats, wōr-uj aluŋkwə at lāplaχteɣit, wit-χul alnə mān at lāpeɣit. Wit-χul alnə χum wit-χul alnə mātä marmi̬ɣ jēmtəs, wōr-uj alnə χum wōr-uj alnə ĺå̄ŋχä marmi̬ɣ jēmtəs. Naŋ sātəm wōr-jiwən mośśä; ēləm χåläsəm sawi̬ɣ jēmtəs. Naŋ sātəm wōr-pumən mośśä; ēləm-χåləs-āɣim tī̬lnəl sawi̬ɣ nåmtəs.» — Tūl [Numi-Tå̄rəm āśä χumĺə] lāwi: «tī̬l am naŋən χumĺə-mūs å̄luŋkwə lāwiləm?! Ti Χuĺ-å̄tər waɣi̬ltäln jolä! Jolä joχteɣin: akwᵊ-ti sawit mirən — taw χojtil χuĺi̬ti, aum wāri — woss ūseɣit, akwᵊ-ti sawit mirən nå̄ŋχäĺ woss å̄li; wōr-uj woss aləśli, wit-χul woss aləśli. Mān lośiti̬ɣ jēmti, witänl lośiti̬ɣ jēmti. Wit-χul aləślänə χum wit-χul-ĺå̄ŋχä lośiti̬ɣ woss jēmti, wōr-uj aləślänə χum wōr-uj jälnə mātä lośiti̬ɣ woss jēmti!»
39. Jolä waɣi̬ləs, jolä joχtəs. Jäɣäɣä-āŋkwäɣä -nūpəl potərti: «jäɣäɣəm-āŋkwäɣəm, Numi-Tå̄rəm āśəmnə lāuwäsəm ti-χåjilt å̄luŋkwə: Χuĺ-å̄tər mis, jolä waɣi̬ltäsləm.» — Jäɣä lāwi: «Numi-Tå̄rəm āśən χumĺə lāuwäsən, ta-χåjilt wāräln! Ānəmnəl wāssi̬ɣ manər kitileɣin?!» — Kwonä kwāls, Χuĺ-å̄tər tārätəstä. Tālä sāt å̄lmä jui-pālt, tuwä sāt å̄lmä jui-pālt mā jänit mirä sunsuŋkwə kwāls. Akwᵊ-ti sawit mirä ūsmət, akwᵊ-ti sawit mirä liliŋ. Āɣi å̄śnə χum akwᵊ-ti sawit āɣitä jol-ūsi, akwᵊ-ti sawit āɣitä nå̄ŋχäĺ å̄ńśitä; pī̬ɣ å̄śnə χumitä akwᵊ-ti sawit pī̬ɣä jolä ūsi, akwᵊ-ti sawit pī̬ɣä nå̄ŋχäĺ jänməltitä.
Ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm uś-ti ūnttəχatəs, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm uś-ti tēli. Ti śuńätəl ań å̄leɣit.