I. 001-032
Mā tēləm jelpiŋ mōjt
1. Tunrä-śaχl ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ å̄lei̬ɣ. akwᵊ jāŋk χulaχ å̄ńśei̬ɣ. kwol kitpāl -nūpəl akwᵊ-mūs wit; mā āt́im. å̄jkä kwonä at kwāli, kwoni mā mat-χurip at waɣi̬tä. toχ å̄limätēn akwᵊ-mat-ērt numi tå̄rəmnəl matər kuritanə sujti. å̄jkä isnäsnəl kwonäĺ sunsi, numəl tå̄rəmnəl kēr-taχt ti jiw, mā kinsuŋkwə witən jū ta śältəs. ta jäləs, ta jäləs, nå̄ŋχä nēi̬ləs, nē-mätər mā at χå̄ntəs. liltəs, liltəs, witən å̄s jolä śältəs. jäləs, jäləs, nå̄ŋχ nēi̬ləs; å̄s wuńśäĺ, mā āt́im. moś liltəs, χūrmiti̬ɣ śältəs, nå̄ŋχ nēi̬lmätä tur joli-pālt tārä liläsamä, ńolät māń mā-tawrikwə. tī̬lämləs, tūl tå̄rəm -nūpəl ta minəs.
2. Ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ jol-χujəsi̬ɣ. χolit kwālmēnt tå̄rəmnəl å̄s matər kuritanə sujti. å̄jkä kwonäĺ kwoss sunsi, tå̄rəmnəl jolä kēr-lōli̬ɣ jiw, witnə jū śälti. jäləs, jäləs nå̄ŋχäĺ nēi̬lmät nē-mätər āt́im, wońśäĺ. moś liltəs, liltəs, å̄s witnə śältəs. å̄s jäləs, jäləs, nāχŋäĺ nēi̬lmät, å̄s nē-mätər āt́im. moś liltəs, χūrmiti̬ɣ å̄s śältəs. nå̄ŋχäĺ nēi̬lmät puŋk-pattä å̄s tārä-liläsamä, ńolät jåməs jänit mā-låmtkwə ĺūĺi. ań tunrä-śaχl-kwol-sāmnə ńolä tū sārtəmtēstä, tūl tå̄rəm nūpəl ta tī̬lämləs.
3. Ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ jol-χujəsi̬ɣ. χolit kwālmēnt mā laɣi̬l-kēr pāŋχwiti̬ɣ jēmtəm. kitit χå̄təl kwālmēnt mā nāŋknə pasnə ta joχtəm, ta-kēm ta jäni̬məm. χūrmit χå̄təl ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ isnäsnəl kwonäĺ kwoss sunsei̬ɣ wit āt́im, akwᵊ-mūs māi̬ɣ ta jēmtəm. jāŋk χulaχä -nūpəl å̄jkä lāwi: «jälən sär, sunsən, mā man jäniti̬ɣ jēmtəm?» χulaχ minəs, akwᵊ śås-sup jäləs, mā ta jäniti̬ɣ ta jēmtəm. ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ å̄s χujəsi̬ɣ, å̄s kwālsi̬ɣ. jāŋk χulaχ mā jänitä sunsuŋkwə å̄s kētitēn. jāŋk χulaχ minəm mātät χå̄təl-jāt porät uś ta joχts; mā ta jäniti̬ɣ ta jēmtəm. χūrmit χå̄təl kwālsi̬ɣ, χulaχ-nūpəl å̄s lāwei̬ɣ: «jälən sär, sunsən, mā man jänitiɣ jēmts!» minəm mātät akwäi̬ɣ āt́im, χå̄təl toχ ēt́iməs. jol-χujnə å̄rəmt jāŋk χulaχ sēməli̬ɣ jēmtimə, uś ti joχtəs. å̄jkä χulaχä-nūpəl lāwi: «naŋ jälnə mānt matər ti wārsən!» — χulaχ lāwi: «kam manər wārsəm?! akwᵊ ēləm-χå̄ləs sorəmnə patəm, am tūl tēsəm, tōnä am sēməli̬ɣ jēmtsəm.» — «χūń ēləm-χå̄ləs tēsən, akwᵊ pālnə minən! ēləm-χaləs jisiŋ tå̄rəm ūnti-pəl, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūnti-pəl naŋ naŋki wōr-uj aluŋkwə ul wērmən, wit-χul aluŋkwə ul wērmən; ēləm-χåləs aləm mat wōr-uj kelpiŋ kant simən lēstəläln; ta χå̄təl tētal χujən!» χulaχ wōrnə ti minəs, ańiŋən χå̄təliŋən tot ti å̄li.
4. Ań tunrä-śaχl-kwolänəl ēkwä kwonä kwāli. jū śältimätä å̄jkätä -nūpəl lāwi: «å̄jkä, kwol-sistə akwᵊ jiw-saw tēləm.» å̄jkätä lāwi: «tārä χumĺə å̄ls, tåwä χumĺə å̄ls, jū tūläln!» ań jiw ēkwatän χi̬lwəs, jū tūlwəs, ań å̄jkätän χaśsawə: ań-mań uĺpä. ēkwatä -nūpəl lāwi: «kwonä kwāltäln, akwᵊ tū tuśtäln!» å̄jkätä takwi akwᵊ-mūs kwonä at kwāləlāli. ēkwätēntəl jol χujəsi̬ɣ, nå̄ŋχ kwālmät ēkwatä āt́im. χotäĺ minəs, man-as å̄li; å̄jkä kwonä at kwāli, ēläĺ toχa-ta å̄li. toχ å̄limät ńiləχ-atəχ sāt kēmi̬ɣ ti jēmtəs, ti marśimawəs. at kwoss kwon kwāluŋkwə rå̄wi, ti χå̄təl ēkwatä kinsuŋkwə kwonä ti kwāli. āwi-sūntnə minəs; ēkwatä kwon sujti, lāwi: «ul kwālən! am pī̬riś å̄ńśeɣim, am pī̬riśəm lēɣi̬n alnə jäniti̬ɣ ti jēmts, am sāt-kēməl jū ti joχteɣim, naŋ ul kwālən kwon!» sāt-kēm kwon ta å̄ləs, tūl ēkwä pī̬riśēntəl jū ti śältsi̬ɣ. pī̬riśä χajti̬tənə jäniti̬ɣ jēmtəm.
5. Ēri̬ɣ χum, mōjt-χum manä χåsä jäni̬mi?! ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ ēlä χōlei̬ɣ, ēlä å̄lei̬ɣ. pī̬riśēn wōr-uj alnə jäniti̬ɣ jēmti. ossi̬ɣ-jiw-simnəl jåutəl wārəstēn, ossi̬ɣ-jiw-simnəl ńāləl wārəstēn; witiŋ pāl, wōriŋ pāl aliślaŋkwə ti pats. Ååjkätä lāwi: «pī̬mēn manər naməl pini̬ləmēn?» — ēkwatä lāwi: «āɣiriś-ke å̄lnū, am namtnūləm, χum-ńaurəm ul āśän namtuwə!» — å̄jkätä lāwi: «am manər nåməl piniləm?! namä ti woss å̄li: Tari-pēś-ńimāĺä-såw.»
6. Tari-pēś-ńimāĺä-såw wōrnə ti mini. Uriŋ pāl saw sūmjəχ taɣi̬ntəpti, wōriŋ pāl saw sūmjəχ taɣi̬ntəpti; ńoχsi̬ɣ uji̬ɣ ness raupei̬ɣ. toχ jälimät wit ajuŋkwə taχmejis. akwᵊ māt pali̬ɣ åutnə jān ti χå̄ntχats; witän ajuŋkwə χujəs. tusiŋ å̄jkän ĺaĺt-āŋkwätawəs. nå̄ŋχ-roχtəs. «ti mat kuĺiŋ jā tēl!» — lāwi — «kuĺ å̄ńśi, wit ajuŋkwə tit at rå̄wi.» Tūl minəs, tūr-jāŋk sai̬rəs, wit ajuŋkwə å̄s χåmi χujəs. tusiŋ å̄jkän å̄s ĺaĺt-āŋkwätawə. å̄s lāwi: «ti kuĺiŋ mat tūr å̄lnätä!» tūl Āsən minəs. Ās-kwot́lən pasäts, witän χåmi χujəs, tusiŋ å̄jkä å̄s ĺaĺt-āŋkwätawə. tī̬l māleji, takwi tusä is-χårä ĺaĺt-āŋkwäti. Ās-witnəl ajəs, tūl jū ta minəs. jū śältəs, låwəśnə ūntəs: sūp āt́im, ńelm āt́im. Śāńän ta-kwoss kitilawə, akwᵊ-mūs at potərti. Śāńä lāwi: «at-ke potərteɣin, χūńtə matər naknə pateɣin: jol ul joχtən, nå̄ŋχ ul joχtən!» āśä lāwi: «naŋ sūp-ńelmtal ūntsən; mēn -nūpələmēn ĺūĺ nåmt å̄ńśeɣin?» pī̬ɣä uś ti lāwi: «am tusəm ti jäniti̬ɣ jēmtmä sis nē minəm nēɣiŋ sām at ta wāmən?» -āśä lāwi: «am kwon at kwāleɣim, nē minnə nēɣiŋ sām χot å̄li, am at waɣi̬ləm; naŋ mā jå̄ŋχnə χum, wit jå̄ŋχnə χum, nē minnə nēɣiŋ sām naŋki ta kinseɣən.»
7. Tari-pēś-ńimāĺä-såw puŋkä, samä mańiɣtəśtä, jolä χujəs. χolit kwāləs; āśä läwi: «jol-raupəm lū-kwol-sāmnə minən, χi̬lən. matər pireɣin: ta pireɣin, at-ke pireɣin: at ta pireɣin.» pi̬ɣ ta kwāləs, ań raupəm lūkwol-sāmnə ta minəs. ań lū-ĺūĺ χi̬lχatuŋkwə pats, śērmät-kwāli̬ɣ-aul ti nēi̬ləs. ań śērmät-kwāli̬ɣ-aul ti pūwəstä, kwonä ti χartəstä: ta mors lū åləm, χå̄luŋkwə ti jēmtəm, tī̬ĺə-tūĺə ness poɣərāli. kwoss-kēr-ńāləl sami̬ɣ χalt patəmtəstä, liläsamä-mūs akwᵊ pāl ńol-sam-asänəl sūltmel pajälts, akwᵊ pāl ńol-sam-asänəl posiməl pājälts. χūrəm tal luwi̬ɣ jēmts. luwä sisən nå̄ŋχ ta pori̬məs, nå̄ŋχ ta lapejəmtuwəs. minne tul, χajtnə tul χalən tēli̬tawəs.
8. Luwä sis-tarməl toχ minimätä ań Tari-pēś-ńimāĺä-såw Āsən nēi̬ləs. Ās-wātat ńuĺtäŋ minimatä, ńuĺtäŋ-puŋkət χūrəm χāpɣä ĺūĺi. akwᵊ lūptänl sårńiŋ lūptäi̬ɣ nānki ; akwᵊ-mus larɣi, samnə at taχnawə. Tari-pēś-ńimāĺä-såw nåmsi: «katäɣəm a-man χuripäi̬ɣ, woss liśśentənūm!» jūntəp-sam-ńālätəl listä, ań lūptä kwot́länəl tārä minwəs. ńālä limä jui-pālt ūlmən joχtuwəs. jol åjilmatwəs, ūlmeji, χot ēkwä ĺautnät sujti: «nauramət toχä-ti ośmarleɣit; mā jäleɣit, wit jäleɣit, ēləm-χåləs χujnə tåuĺä tārä-pāχtawə». luwä sis-tärməl nå̄nχ sajkələmät kwol-äwi-sūntte χuji. jolä ti waɣi̬li, ań kwolən jū ti śälti. ań-mań ēkwä lāwi: «ējja! Tari-pēś-ńimāĺä-saw uś ta joχtäsən?! ūlmən χåsäi̬ɣ ta χujäslən, Tå̄rəmnə nēl tārätawäsən, Paräpārsəχnə ań nēn tūlmentawəs.» Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «taw kāsä, woss tūlmentitä! nēɣiŋ mat-χåtpä χūń å̄li? nētal å̄luŋkwə å̄s jåməs.» ākwä ēkwän tīttuwəs, ajtuwəs ēläĺ å̄s tī minuŋkwə pats. Ākwä ēkwän kit ēlmip kasäjil majwəs, kēr-χårtχən-såwəl majwəs, kēr-såur-såwəl majwəs, kēr ńoliŋ mā-tapriś-såwəl majwəs, māń kēr-sårt-såwəl majwəs. «Apiɣkwə!» — lāwi — «ta mineɣin, jūĺə joχtnən porät ti pormäsanəm tārä ul totäln! ānəm ēreɣit. mat jārəmnə, mońśəmnə pateɣin: ānəm saka ul kāstäln, lāśəläkw nåməlmatən! ti mineɣin, joläĺ sunsən, sāt nuj-kwol ĺūĺi; akwäi̬ɣ å̄s, porəś woikən-uj χurip. ań nuj-kwolət-pālt jol tāräteɣin, nuj-kwolətnəl sam-pāl māχum kwonä nēi̬leɣit, akwᵊ pāl sam-pālänl pali̬ɣ pokatimət, akwᵊ sam-pālänl pusət. naŋ tot kitapän: «χå̄ŋχä å̄sət, porśət ūreɣin?» — tan lāweɣit: «Pāräparsəχ å̄sət, porśət ūreu.» — naŋ toχ lāwäln: «toχ ul lāwän! toχ lāwän: Tari-pēś-ńimāĺä-såw å̄sət, porśət ūreu! juil nājiŋ χå̄n jiw, ań-mań Pāräparsəχ å̄sət, porśət ūreɣin, lāweɣin-ke: nājin pēləmlawän, Tari-pēś-ńimāĺä-såw å̄sət, porśət ūreu-ke lāweɣin: jåməsne pateɣin.» — tūl samanän χot-pusməltän, lili-ǟpəntəl pūläsän, kit samiŋi̬ɣ woss jēmteɣit. tūl å̄s ta mineɣin ēläĺ. sāt nujiŋ kwolən å̄s joχteɣin: akwäi̬ɣ mis woikən-uj χurip. Åås jol tāräteɣin, tū pateɣin, kāt-pāl mir kwon nēi̬leɣit. kitəpiän: «χǟ mist ūreɣin? tan lāweɣit: «man Pāräparsəχ-mist ūreuᵊ. — naŋ toχ lāwäln; nan toχ ul lāwän! toχ lāwän: Tari-pēś-ńimāĺä-såw misət ūreu! toχ at-ke lāweɣin: juil nājiŋ χå̄n jiw, pēləmlawän. — tūl kātänl lili-ǟpəl pūläsän, χot woss pusmeɣit. tūl å̄s ta mineɣin, akwᵊ māt å̄s sāt nuj-kwol ĺūĺi. akwᵊ-mūs tēltat lūt. tūl jol ti tāräteɣin, jolä pateɣən, laɣi̬l-pāl mir nuj-kwolnəl kwonä wāŋkeɣit. naŋ kitapän: χå̄ lūt ūreɣin? — tan taχ lāweɣit: man Pāräparsəχ lūt ūreu — naŋ taχ lāwäln: toχ ul lāwän! lāwän: Tari-pēś-ńimāĺä-såw luwət ūreu; at́iŋ-ke — juil nāj-χå̄n jiw — pēləmlāwän; nan āt́im, lūt āt́im, pusən tēwän. naŋ -nūpələn jåməs-ke å̄leɣit, laɣi̬länl lili-ǟpəl pūläsän, pusməltän! ań ti minən!»
9. Ań Tari-pēś-nimāĺä-såw luwä sisən ti tāləs. sāt urpä χå̄mśit ti wistä; minnə tul, χajtnə tul χalən å̄s ti tēli̬tawəs. akwᵊ-māt joläĺ kwoss sunsi: sāt nuj-kwol ĺuĺi, akwäi̬ɣ å̄s, porəś, woikən-uj χurip. ań luwä jolä ti tāräts. mir kwonä nēi̬ləs, akwᵊ-mus sam pālət. kitəpiänä: «χå̄ å̄sət, porśət ureɣin?» — «Pāräparsəχ å̄sət, porśət ūreu.» — «Āt́im, toχ ul lāwän! lāwän: Tari-pēś-ńimāĺä-såw å̄sət, porśət, ūreu; ań-mań toχ lāweɣin: Pāräparsəχ å̄sət, porśət ūreu, nāj-χå̄n juil joχti, pusən tēwän!» puŋk pineɣit, laɣi̬län χujeɣit. — «χotəm ul lāweu: Tari-pēś-ńimāĺä-såw å̄sət, porśət ūreu?!» taw lili-ǟpätəl pūläsəsanä, pusən samiŋi̬ɣ jēmtsət. — luwä ńoumät minnə tul, χajtnə tul χalən å̄s ti tēli̬ɣtawəs. toχ minimät akwᵊ māt joläĺ sunsi: sāt nuj-kwol ĺūĺi, jātəl misət akwäi̬ɣ woikən-uj χuripət. luwä jol ti tāräts, jol ti pats. ań kwol-mir kwonä kwāleɣit, akwᵊ-mūs kāt-pālət. kitəpiänä: «χå̄ misət ureɣin?» — «Pāräparsəχ misət ūreu.» — «toχ ul lāwän! lāwän: Tari-pēś-ńimāĺä-såw misət ūreu; juil nāj-χå̄n jiw, nājin pēləmlawän.» lili-ǟpēl pūläsəsanä, kātänl pusi̬ɣ jēmtsət. taw laɣi̬län ti χujeɣit: «kātiŋi̬ɣ jēmtsū, χotəm ul lāweu: Tari-pēś-ńimāĺä-såw misət ūreu?!» tūl-ūlt luwä sisən tāləs, å̄s ta lapejəptuwəs. akwᵊ māt joläĺ sunsi: lū akwäiɣ woikən-uj χurip, sāt nuj-kwol ĺūĺeɣit. luwä å̄s joläĺ tāräts, kwolətnəl laɣi̬l-pāl mir kwonä wāŋkeɣit. kitēpiänä: «χå̄ luwət ūreɣin?» — «Pāräparsəχ luwət ūreu.» — «toχ ul lāwän! lāwän Tari-pēś-ńimāĺä-såw luwət ūreu; toχ-ke lāweɣin jåməs naknə pattawän!» — «χotəm ul lāweu!» lāweɣit. Tari-pēś-ńimāĺä-såw laɣi̬länl lili-ǟpəl pūläsəsanä, pusən laɣi̬liŋi̬ɣ jēmtsət. ań luwä å̄s ēläĺ ńoumäts ; minnə tul, χajtnə tul χalən å̄s ta tēli̬ləs.
10. Toχ minimätä akw-mat-ērt ēläĺ sunsi: sāt tåuləp kēr-lū-tärməl ūs ūnli. ań luwä ta ūs-āwi-sūntən, tū ti tāräts. jolä poriməs; luwä tū nēi̬mäts, jū ti śältəs. ań Tå̄rəm tawän tārätālim man tēləm nāj-āɣi, man tēləm å̄tər-āɣi å̄li kwol-kiwərt. ań āɣi lāwi: «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw! ań ūlmən χåsäi̬ɣ ta χujämən; naŋ nēn am χūń å̄səm? ań Pāräparsəχ, taw nētä å̄səm.» Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi; «am naŋəntəl manər wāreɣim; naŋ kwoni-pālən jå̄məs nē å̄s å̄li.» ań nē χot ēssəmawəs. Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «ti-nē! ānəm tēne matər totən, siməm ētχəlawə!» — «am kwoni-pāləm jåməs nēn, am kwoni-pāləm χarämiŋ nēn tēnᵊ-utəl woss totawən!» — «ja-ja! ānəm tēnᵊ-utəl totäln, siməm ētχəlawə!» — «am man tēnᵊ-ut å̄ńśeɣim, am kwoni-pāləm jåməs nēn woss totawən!» — «ja! Pāräparsəχ manər muträ å̄ńśi?» — nētä lāwi: «am kwoni-pāləm muträŋ nēn woss lāwi; am muträ at å̄ńśeɣim.» — «ja lāwən, moĺeχ lāwən!» tūl nētän tēnᵊ-utəl ti totwəs. «ja!» — lāwi — «lāwäln, manər muträ å̄ńśi?» — «ja! manər muträ å̄ńśi? nē-mätər muträ at å̄ńśi; tajeχ» — lāwi — «sāt taĺχəp nāŋk tärməl χulaχ χuril ta isi, χotäĺ å̄lne ūs χotäĺ å̄lnə jerä akwᵊ-mūs sunsi̬litä; an-mań naŋ χå̄ntawən-ke, rå̄ŋχime wōrne ta tī̬ləmli». tēs, āstəs, kwonä kwāləs, luwä nētän χot tūjtwəs; taw ań nāŋk-titən minəs, jolä ramχats, akwᵊ samä tūp nå̄ŋχäĺ sunsuŋkwä nēltəs.
11. Toχ χujimatä ali ńå̄r-aulnəl χulaχ ta rå̄nɣiləmä sujti. sunsitä: ań-mań χulaχ-å̄jkä ta jiw; ńārəm-χalä tå̄rəmnə sartitä, ta-kēm ĺūĺit ta jiw. jis, jis, ań sāt taĺχəp nāŋk-jiw taĺχən tū ta isəs. χotäĺ å̄lnə ūs-jer akwäi̬ɣ sunsi̬litä, tī̬l rå̄ŋχimə ēläl ta tī̬lämləs. Tari-pēś-ńilmāĺä-såw ti χå̄ntwəs. taw ań kwāläps, kēr-χårtχən-såwən śältapəs, ań χulaχ juil ta ńussəltawəs. ta ńawluwəs, ńawluwəs: ti wāt́imtəstä, tūl χotäĺ ūsti̬pəstä. joläĺ sunsi: såur-χuril tot sūlinti. taw kēr-såur-såwän śältapəs, å̄s ta ńawlitä. wāt́imtəstä, joχtuŋkwə patəstä, å̄s χot ūsti̬pəstä. joläĺ āŋkwäti: ńoliŋ mā-tapriś asä ĺūĺi. taw å̄s ań kēr-ńoliŋ-mā-tapriś-såwän śältäps, ań å̄s akwᵊ ta ĺå̄ŋχ χå̄sit juil ńawlitä. å̄s ti joχtuŋkwə jēmtəstä, māń sårt χuril śāriśnə ta śältəs. taw å̄s kēr-sårt-såwän śältapəs, śāris witən ta χumit ĺå̄ŋχ χåsit ness wośχəsaχti̬ləs. joχtuŋkwə ti jēmtəstä, ań sårt χurip χumit śāriś-jāŋk-tārä nå̄ŋχ lakwälts, taw tå̄səm mā-tärməl tot ti pūɣəstä; səi-sam, χi̬s-sam sai̬rəstä, nājin paltəstä: nåŋχäĺ minəm låtχä jolä rātitä, joläĺ minnə låtχä nå̄ŋχäĺ rātitä. toχ rātimätä jui-pālt ań Pāräparsəχ såwńaχ-nē χuril ēlä tī̬lämləs. jūntəp-sam-ńālä listä, ań såwńaχ-nē kit pālä tūp χuji. Åås nalu paltəstä, nāj-χalnəl kēr-såur χuril ēläĺ sūlinti. Jūntəp-sam-ńāləl listä, kit åχsäi̬ɣ χujei̬ɣ. å̄s najnə pāltəstä, nāj låtχä χari̬lənə-mos ta-kwoss sunsi, minəm āt́im. nētä tūlmentəm χumit tot ti alwəs.
12. Ań ńawəlmät akw nakət tåuləl minəs: matər sāmnə joχts, at waɣi̬tä. akwᵊ nakət såur-χuril, akwᵊ nakət mā-tapriś χuril, akwᵊ nakət māń sårt χuril minəs: χoti sāmnə joχts, akwᵊ mūs at waɣi̬tä. såma χå̄luŋkwe ti nåməsi, lūńśim tot ti jå̄mi̬ti. akwᵊ-mat-ērt sisät χåtpä ĺāɣyi: «täχam! Naŋ manər wāreɣin? Āstən, am ti marśəmawäsəm!» tūĺə āŋkwäti, luwä tit ĺūĺi. «tālən» -lāwi- «am sisəmnə!» luwä sisnə ta tāləs. ēläĺ ti ńoumäts; minnə tul, χajtnə tul χalən tēli̬tawəs.
13. Toχ minəmätä akwᵊ-mat-ērt matər ēlən ti kuritənə sujti. luwä jol ti ĺūĺəs. Tari-pēś-ńimāĺä-såw nūpəl ĺāɣyi: «waɣi̬lən ēlən manər kuritawə?» — «am χotəl waɣi̬ləm?! matər kuritawə!» — «ań jelpiŋ śakw ti; tå̄rəm-nāj akwᵊ pālä tå̄rəmt numən tēi̬ɣ akwᵊ pālä tå̄rəm kit sāmt tēi̬ɣ, māɣi̬ɣ-tå̄rmi̬ɣ lap ti tēwei̬ɣ; man ūrəl minimēn ti nāj-tārä?!» — Tari-pēś-ńimālä-såw lāwi: «am ås χotəl waɣi̬ləm?!» — lū lāwi: «am ńol-sam-asəmnə śältən, wāt arsin woikən tå̄r wojən, wāt arsin śäskən tå̄r wojən!» lū-ńol-sam-asnə śältəs, ań-mań ńol-sam-as kiwərt lapka å̄li. wāt ārsin woikən tå̄r wis, wāt assin śäskən wis, lapkanəl kwonä kwāləs, luwä laɣi̬lä kātä lap pēri̬taχts, takwi å̄s tū pēri̬taχts, ań lū ta ńoumätä sujti. χåsä minəs, man wāt́i minəs; akwᵊ-ērt lū jol ti ĺūĺəs. «kwālən!» — lāwi. pēri̬taləm tå̄ränēn śäranl tūp jol räɣätäst, ań nāj-tārä minəmēn-sis ti tajwäst.
14. Luwä-tärməl ēläĺ å̄s mini. ēlən å̄s ti matər kuritənə sujti. luwä lāwi: «manər kuritawə, waɣi̬lən?» — «am χotəl waɣi̬ləm?!» — «ēläĺ sunsən sar, taw manər wārawə!» ēläĺ sunsi: «wāt χāpɣä akwän sai̬χati̬leɣi̬t, tūl lakwä mineɣit; tå̄rəm-sām akwᵊ-mūs lapejālawə, nē-mätər minuŋkwə at pasäpawə. luwä lāwi: «tī̬ɣ ul nåməlmatən, tū ul nåməlmatən!» ēläĺ ta ńoumäts. Tari-pēś-ńimāĺä-såw nåməlmati: ti χāpɣät man piliśmä å̄ńśeɣit. χāpɣät-tori̬ɣ minəs, χāpɣät lakwä χossulaχtäst, Tari-pēś-ńimāĺä-såw χå̄jwəs, luwä sisnəl jolä räɣäts; luwä χotäĺ minəs, at waɣi̬tä, takwi χotäĺ minəs, at waɣi̬tä. nå̄ŋχ sajkələmät χāpɣä-tåwnə äɣi̬näspinəl tai̬matən, tī̬ĺə-tūĺə tot ti χosɣawə, jol at joχti, nå̄ŋχ at joχti. «ejja!» — lāwi — «śańim mōläl tōnä ta lāwəs: χūńtə matər naknə pateɣin, jol ul joχtən, nåŋχ ul joχtən; ań sussən: joläĺ at joχteɣim, nåŋχ at joχteɣim. akum-ēkwä moläl ti lāwi: mat jārəmnə, mońśəmnə pateɣin, ānəm kāstən; taw tit χot ĺūĺi, am tit ti χå̄leɣim?!» ton å̄rəmt matər ti mirritawə. tū āŋkwäti: χūrəm tåuliŋ lū sis-tärməl ań ākwä-ēkwä ti jiw. «χumĺə jēmtsən, api̬kwə?! Ānəm manəri̬ɣ rotti̬ɣ kāstäslən; śaj ajimə ūnläsəm, śaj-ānit akwᵊ tåwrit sakwaläst; manər jārəmnə, mońśəmnə patsən?» — «akum-ēkwä! usnə mām ti, jolä at joχteɣim, nå̄ŋχä at joχteɣim; matər sāmnə luwəm totwəs.» ākwä-ēkwän wāt χāpɣä kwonsi̬tawäst, supi̬ɣ saumtawäst; lāwi: «ēləm-χåləs jisiŋ tårəm, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntχati; manä ēləm-χåləs naŋ tārän pasäpi?!» Tari-pēś-ńimāĺä-såw kwoss āŋkwäti: ākwä-ēkwä akwᵊ-mūs āt́im, takwi mān pats, tot ta ĺūĺi. lū āt́im, matər āt́im. «Sorinkwə! — lāwi — luwəm χotäĺ totwəs, tit ti χå̄leɣim.» Ton å̄rəmt luwä taw sisät ĺāɣi: «āstən! am ti marśəmawäsəm, tālən sisəmnə!» śai̬tim luwä sisən ta tāləs. «sāt urəp χå̄mśin wojäln» — lāwi luwä — «junitäln ānəm!» sāt urəp χå̄mśitä wistä, luwä akwᵊ śos juni̬təstä, nå̄ŋχä ta lapejaptuwəs. minnə tul, χajtnə tul χalən ås ta tēli̬tawəs.
15. Toχ minimatät ēlən matər å̄s ti kuritənə sujti. luwä jol ti ĺuĺəs, lāwi: «manər kuritawə ēlən, waɣi̬lən?» — Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «am χotəl waɣi̬ləm?» — «at-ke waɣi̬lən, Sat-sūjä-ńārä-ūlttə-χujnə å̄jkä torwinti; å̄ləm pasmēn ti, wāssi̬ɣ minuŋkwə at pasäpimēn, ti alawəmēn; — mōläl ākwən-ēkwän matärəl at majwäsən?» — Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «am manärəl majwäsəm?» — luwä lāwi: «kit ēlmip kasäjil at majwäsən?» — «sōĺ!» nåməsi «kit ēlmip kasäjil majwäsəm.» — luwä lāwi: «minən, ńoliŋ mā-tapriś-såwne śältən, ńol-ńārɣä, paĺ-ńārŋä jäktäln; naŋ ēri̬ɣ-ke totuŋkwə lāuwäsən, mōjt-ke totuŋkwə lāuwäsən: ta wēri̬teɣin; at-ke lāuwäsən: ti alawən.» Tari-pēś-ńimāĺä-såw ńoliŋ mā-tapriś-såwän śältəs. Sāt-sūjä-ńārä-ūlttə-χujnə å̄jkä pālt ńoliŋ mā-tapriś-χuril minəs. luwä tot ta χuĺtəs. ań å̄jkä lili kwonäĺ tāräti: taw sisi̬ɣ χotäĺ ta ālmawə; lili jūĺə χarti: ńol-sam-as kiwərnə ālä ti tūlawə; ĺaĺt wortχati, woril wēri̬ti. kit ēlmip kasäjä lei̬mats, ań å̄jkä ńol-ńārɣä, paĺ-ńārɣä χot-jäktəsaɣä, śēpən pinsaɣä. luwä lāwi: «moĺeχ jäjən, tālən!» luwä -nūpəl χajts, sisän ta tālmats. Lū nå̄ŋχäl ńoumäts. Sāt-sūjä ńārä-ūlttə-χujnə å̄jkän kwoss ńawli̬tawəs, luwä nå̄ŋχ talapejis, at ti joχtuwəs. Sāt-sūjä-ńārä-ūlttə-χujnə å̄jkä lāwi: «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw! tå̄rəm χånal, akwᵊ χumitēn patnäi̬ɣ, akwᵊ nētēn patnäi̬ɣ naŋ ta å̄leɣin; am ta χå̄läsəm.» Tari-pēś-ńimāĺä-såw tūĺə ĺaĺt lāwi: «χånal ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm, nåtiŋ-tå̄rəm ūntχati, naŋ jotən manä ēləm-χåləs wēri̬ti; tōnä ti aläsləm.» luwä ēläĺ ta ńoumäts; minnə tul, χajtnə tul χalnə tēli̬tālwəs. [Mōjt mak jelpiŋ mātä tit ti å̄li; ēkwät kwonä kwāleɣit, pasən tärməl śāli āln pinawə.]
16. Tari-pēś-ńimāĺä-såw luwä toχ minimät akwᵊ-ērt jolä ti ĺūĺi, lāwi: «ńoləm sās-kurśipəl māɣeɣin, kātäɣəm, laɣi̬läɣəm sās-kurśipəl māɣeɣin, lēɣəm sirejin tū pēräln!» ńolä, kātäɣä, laɣi̬läɣä sās-kurśipəl māɣsanä, lēɣä sirejil pērəstä. luwä lāwi: «ań tālən am sisəmnə!» Luwä sisən tāləs, luwä nå̄ŋχä lapejis: minnə tul, χajtnə tul χalən tēli̬ləsi̬ɣ. toχ minimätēn akwᵊ ērt jolä ti tāräts, jolä ti pats. Jol patəm mātät kwoli̬ɣ-sūmjəχi̬ɣ ūnlei̬ɣ. luwä lāwi: «waɣi̬lən jolä; minən, Kirt-ńolp-ēkwᵊ-āɣi ńirəmtäln, śāńä jol-ojilmatwəs!» jūĺə kwoss jå̄mentāls, luwä lāwi: «ul minən, tī̬ɣ jäjən! naŋ taχ χotəm mori ti nåməlmateɣin, ēkwä ti sajkəli, å̄ləm pasəmēn ti; am ńol-sam-asəmnə śältən, tot kāpak å̄li; ta kāpaktə χūrəm śarkä ajən!» Tari-pēś-ńimāĺä-såw lū ńol-sam-asän ju-śälti, ńol-sam-ast ań-mań kāpak; χūrəm śarkä ajis, kwonä kwāls. Luwä lāwi: «ań minən Kirt-ńolp-ēkwᵊ-āɣi ńirəmtäln!» kwolnə jū śälts, ań āɣi kwonä ńirəmtəstä. luwä lāwi: «tālən moĺeχ, ti jiwwəmēn!» luwä-pālt tūp joχts, ań Kirt-ńolp-ēkwä kwonä nēi̬ləs. luwä lāwi: «nēn χot-śältəmtäln, ti jiwwəmən!» āɣi χot-śältəmtəstä, moĺəχ luwä sisən tāləs, ēläĺ ńoumäts. Kirt-ńolp-ēkwän lū ńolä pūwwəs. lū puŋkä ńoumäts, ań sās-kurśip χot-lei̬mats. Lū kātən tū lakwəs: lū kātä ńirəmtawəs, ań sās-kurśipi̬ɣ χot-lei̬matsi̬ɣ. tūl lū-laɣi̬lən lakwəs: lū nå̄ŋχäĺ porimamä-mūs ań sās-kurśipi̬ɣ å̄s ta lei̬matsi̬ɣ. tūl lū lēɣən lakwəs: kit kāt taɣi̬l tuĺanä ań sirejil pusən supi̬ɣ jäχtuwäst. Juil ti ńawluŋkwə patwesi̬ɣ. ti pūwawei̬ɣ, ta pūwawei̬ɣ. luwä lāwi: «kātət naŋ manər å̄ńśeɣin, mēn ti pūwawəmēn?!» «Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «am kātət nē-mätər at å̄ńśeɣim.» Ań Kirt-ńolp-ēkwän ti pūwawei̬ɣ, ta pūwawei1ɣ. luwä lāwi: «naŋ manəräi̬ɣ ūreɣin; kātənt manər å̄ńśeɣin, at waɣi̬lən?» kātän āŋkwäti: sāt urəp χå̄mśitä kātət ĺūĺi. ań luwä ta jūni̬təstä; minnə tul, χajtnə tul χalən ta tēləmtawəs. ań Kirt-ńolp- ēkwä lāwi: «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw! āɣi ta tūlmentäslən; ań Tå̄rəmnə ta wojwäsən, lilin ta nēi̬ləs.
17. Ēläĺ ta minəsi̬ɣ. akwᵊ-mat-ērt Pāräparsəχ-ūsən ta nēi̬ləsi̬ɣ. luwä ań ūs-āwin tū ti jolä tāräts, jolä ti pats. Nētä iŋ kwon nēi̬ləs, iŋ kātänän akwän pūwsi̬ɣ. nētän jū ta tūlwəs. jun nētä lāwi: «ejja ēri̬ɣ-χum, mōjt-χum! saka saw saw totsən!» soriŋ tēp, māɣiŋ tēp pasän wārwəs, tēŋkwə patsi̬ɣ. akwᵊ-mat-ērt nētä lāwi: «kwon kwālən sar, luwənnə kwon wōwäsən!» kwonä kwāls, luwä laɣi̬lä nå̄ŋχ-ālmamə. «jäjən!» — lāwi — «am laɣi̬ləm tåwən pēlwəs.» tū mini: ań-mań Kirt-ńolp-ēkwᵊ-āɣi tū χanujəm. ań Kirt-ńolp-ēkwᵊ-āɣi jot å̄s jū śältsi̬ɣ; kit nē χalnə ūnttəs, ańilaχtäst, sipi̬χatsət. tēst, āstäst; nēɣäɣä -nūpəl lāwi: «am ti χujeɣim; am nå̄ŋχ-kwālnəm-mos tunrä-śaχl ēkwäi̬ɣ-å̄jkäi̬ɣ āśäɣəm-śāńäɣəm-pālt at-ke toteɣin: å̄ləm pasēn ti, sip-luwēn āt åsiŋäi̬ɣ sai̬rəpiäɣəm. ti ūs mirä-lutätəl, å̄sätəl, misätəl, luwätəl akwᵊ-mūs amki māmnə totän!» puŋkä, samä mańi̬ts; jol ta χujəs. akwᵊ-ērt χujimätä χōntəli, ēkwä ĺautnät sujti: «ań māń māχum å̄lnə śiränl ti?! tī̬l ēläĺ å̄lnə χåtpä ēkwatä woss mini, å̄jkätä woss χuji; manä ńaurəmakäɣəm sawätawei̬ɣ! — ań mōläl kit ēlmip kasäjil majläsləm, kēr-χårtχən-såwəl majläsləm, kēr ńoliŋ-mā-tapriś-såwəl majläsləm, māń sort-såwəl majläsləm; tajänəm toχ ti tārä totiänä!» taw ēlä ta χuji, nå̄ŋχ at kwāli. akwᵊ-ērt χujimatä ēkwatän śopśəltawə: «kwālən nå̄ŋχ, jū ti joχtsū!» nå̄ŋχ-kwāli, śāńäɣä-āśäɣä-pālt joχtəm. śāńäɣä-āśäɣä taw-pālt lakwmä at wās, taw å̄s śāńäɣä-āśäɣä-pālt lakwmä at wās. ańilaχtsət, sipi̬χatsət. ta χurip ūs ta tēləs: χajtnə tul silimə ūnli, minnə tul silimə ūnli. å̄ln-kwol ūntχats, sårni-kwol ūntχats. ēlä å̄leɣit, ēlä śuńeɣit.
18. Tunrä-śaχl ūsät χåsä å̄ləs, man wāt́i å̄ləs, akwᵊ-mat-ērt Tari-pēś-ńimāĺä-såw nēɣäɣä -nūpəl lāwi: «am nē minnə nēɣiŋ sām å̄s kinseɣim, χum minnə χumiŋ sām å̄s kinseɣim.» śāńä lāwi: «ejja! χånal ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm, nåtiŋ tårəm ūntχati: takwi-lēɣi̬n, tōjalēɣin akwᵊ toχ tortal ta kinsilən!» ańilaχtäst, sipi̬χatsət; kwonä kwāləs, luwä sisən tāləs, minəs. — χåsä minəs, wāt́i minəs, akwᵊ-ērt luwä śāriś-kwotəlnə jol ti tāräts. ań-mań śāriś-wit-tārä joläĺ å̄ln-āwi, sårni-awi. luwä tū ta χuĺəstä, takwi jolä ta śältəs. jolä joχti, tot Wit-χå̄n-ūsä: å̄ln-ūs, sårni-ūs. kwol-på̄χät māń kwol ūnli; tū ta śälts. māń kwoltə wit-saɣi̬p saɣi̬ŋ nē, wit-wēśp wēśiŋ nē ūnli. ań-mań Wit-χå̄n-āɣi lāwi: «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw Tå̄rəmnə tēl ānəm ta lāuwäsən!» ańilawəs, sipχuwəs. soriŋ tēpəl, māɣiŋ tēpəl tittuwəs. nētä lāwi: «minən jäɣi̬-pī̬ɣänəm-palt, jäni̬ɣ kwolnə śältən; wəri̬teɣin-ke: ta wēri̬teɣin; at-ke wēri̬teɣin: at ta wēri̬teɣin.» Kwāləs, ta minəs. jū śältəs: sāt χum kāsərleɣit. taw -nūpəl āŋkwätäst, jol ālä ti pats, woril ti wēri̬ts. «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw!» — lāweɣit — «manä totnᵊ-utnə totwäsən, manä ālentənᵊ-utnə ālentawäsən?» — «å̄lnə ēləm-χåləs akwᵊ-mat mān χūń joχti?!» — «nāj-wāpsi̬ɣ, å̄tər-wāpsi̬ɣ å̄luŋkwə-ke tānɣeɣin pasännə tī̬ɣ ūnttən!» pasännə ūnttəs; käsərlaŋwkə, sākmətlaŋkwə ēläĺ ta patsət. akwᵊ-mūs taw māśtər, sāt χum kwoni-pālt taw χāsi; taw māśter. akwᵊ-ērt sāt χumit -nūpəl lāwi: «amki māɣiŋ χum, amki witiŋ χum; mām-witəm nåmtnə ti patwäsəm, ti mineɣim.» Minuŋkwə ti pats, ań nētä śå̄pitawəs. Wit-χå̄n-āɣi lāwi: «manər sūsäs ēri, a-man mis-lū-sūsäs ēri, man-ås wit-χul-sūsäs ēri?» Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «ul wit-χul-susäs ēri; χånal ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntχati, ēləm-χåləs manər tēi̬ɣ wāssi̬ɣ?!» nētä lāwi: «minən ēläĺ, jūĺə joχtnən porät amki joχteɣim.» ań Tari-pēś-ńimāĺä-såw luwä pālt ań wit-āwinəl nå̄ŋχ ta kwāləs. luwä ań-mań akwäi̬ɣ ta kańśəm; ńåuĺä χå̄ləm, luwä χå̄ləm. Tari-pēś-ńimālä-såw lili-ǟpəl pūläsəstä: mōläl manər lū å̄ləs, mōläl manər uj å̄ləs, jåməs luwi̬ɣ uś ta jēmts; akwᵊ ńol-sam-asänəl sūltməl nēi̬li, akwᵊ ńōl-sam-asänəl posiməl nēi̬li. «tālən» — lāwi — «am sisəmnə!» lū-sisən tāləs, ēläĺ ńoumäts; minnə tul, χajtnə tul χalən tēli̬tawəs.
19. Toχ minimatät akwᵊ māt jolä ti pats. Ań patəm mātät χāŋχəltəp, numi åulä tå̄rəm -nūpəl nå̄ŋχäĺ ta mini. luwä ti tū tēləm ńirən nēɣəstä, ti tū tēləm pumən nēɣəstä. takwi ań χāŋχəltəp-χåsit nå̄ŋχ ta χāŋχəs. tå̄rəmnə nå̄ŋχä ta joχts. Ēt-pos-å̄jkä āmpēntəl χartχatei̬ɣ. Tari-pēś-ńimāĺä-såw ta-kwoss ńawli, ńawli: at joχtiäɣä. jå̄ŋχei̬ɣ, mōnt minəm mātēneəl å̄s ti minei̬ɣ. Tari-pēś-ńimālä-såw akwᵊ mān ti ūrmi̬taχts. ań Ēt-pos-å̄jkä joχtəs. «ejja Tari-pēś-ńimālä-såw!» — lāwi — «naŋ-ås tit?! Man ūrəl tī̬ɣ joχtäsən?» — «å̄lnə ēləm-χå̄ləs akwᵊ-mat mān χūń joχti?» ań χå̄ntχatəm mātēnt kwol ūnli. Ēt-pos-å̄jkä lāwi: «Tari-pēś-ńimāĺä-såw śältən tī̬ɣ, am tajəχ joχteɣim!» kwol-kiwərt ūnlənə āɣit -nūpəl lāwi: «mā-χum mat χum ul sawätən!» ań Ēt-pos-å̄jkä ta minəs, taw jū ta śältəs. nē χasäp sajiŋ pālt ūnli. taw jol ūnttəs. χåsä, man wāt́i ūnləmätä χasäp sajiŋ-pāl ńåwəsaŋkwə pats, taw pōĺuŋkwə ta pats. aśərmän ti tēwə, ta tēwə; Ēt-pos-å̄jkä ti śälti, āɣit -nūpəl ĺauti: «māń mā-χum å̄lnə śirä ti?!» wāssi̬ɣ nē-mat aśərəm āt́im. ań Ēt-pos-å̄jkän nāj-wāpsi̬ɣ śå̄pitawəs, å̄tər-wāpsi̬ɣ śå̄pitawəs, χasäp sajiŋ pālnə tūlwəs. ēt χujəs, χolit kwāləs, takkät minəs.
20. χåsä minəs, man wāt́i minəs, akwᵊ-mat-ērt χå̄təl-ēkwä-pālt joχtəs. ta-kwoss ńawli, ńawli: at joχtitä; χå̄təl-ēkwä χūrəm luwəl toχ ti mini. tūl akwᵊ māt ūrχats, ań χå̄təl-ēkwä tot ti joχtəs. ań-mań tot kwol ūnli. χå̄təl-ēkwä lāwi: «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw naŋ-ås man totnᵊ utnə totwäsən, man alentənᵊ utnə ālentwäsən?!» — «å̄lnə ēləm-χåləs akwᵊ mat mān χūń joχti?» — «śältən ju, am tajəχ joχteɣim!» āɣit -nūpəl lāwi: «mā-χum mat χum ul sawätən!» taw jū śältəs, χasäp sajiŋ pāl χani. Χåsa, man wāt́i ūnlimätä ań χasäp ńåwəsāluŋkwə pats. Rēi̬n ti tēwə, ta tēwə; witi̬ɣ ti pēri̬ləs. χå̄təl-ēkwä jū joχti, āɣit -nūpəl ĺauti: «māń mā-χum å̄lnə śirä ti?!» nē-mätər rēi̬ɣ āt́im wāssi̬ɣ. soriŋ tēpnə, māɣiŋ tēpnə tittuwəs. tēs, āstəs; χå̄təl-ēkwä -nūpəl lāwi: «χå̄təl am toti̬liləm sar!» χå̄təl-ēkwä lāwi: «naŋ mat-namiŋ jåməśäkw toti̬leɣin?» — «am man ĺūĺsiŋ toti̬liləm?! akwᵊ toχ jåməśäkw toti̬liləm» χå̄təl-ēkwä lāwi: «naŋ kāsən; jåməśäkw-ke toti̬lilən, toti̬läln!» Tari-pēś-ńimāĺä-såw χå̄təl wistä, ta totuŋkwə patəstä. joläĺ sunsi: joli tå̄rəmt jātəl mir akwäi̬ɣ sam-pālət, sūp pālət. akwᵊ māt kit χum alχatei̬ɣ, kēlpiɣ-saji̬ɣ alχatei̬ɣ. Tari-pēś-ńimālä-såw nåmsi: am tot-ke å̄lnūm, ta as-pī̬ɣət, tēntēn alχatnätēn śå̄pitənuwäɣəm. toχ nåməlmati̬ls, ań uti̬ɣ jol-räɣätəsi̬ɣ, χå̄ləsi̬ɣ. tūl å̄s ta mini. akwᵊ-mat-ērt å̄s joläĺ sunsi: kit ēkwä lōŋɣitaχtei̬ɣ, jērχatei̬ɣ. taw nåmsi: am tot-ke å̄lnūm, ta āŋkwä nōni̬ɣ, tēntēn śå̄pitənuwäɣəm. ań kuĺi̬ɣ räɣätəsi̬ɣ, χå̄ləsi̬ɣ. ēläĺ ta minəs. χåsä, man wāt́i minəs, akwᵊ ērt χå̄təl-ēkwä-pālt ta joχtəs. χå̄təl-ēkwä kitapəs: «jåməśäkw jälsən?» — «jälsəm.» — «nē mätər ĺūĺ at wārsən?» — «at wārsəm.» χå̄təl-ēkwä lāwi: «Tari-pēś-ńimāĺä-såw naŋ χå̄təl-ke å̄śnūlən, såma ĺūĺnə ēləm-χåləs āt́im å̄lnū, pusən alnuwän; — manəri̬ɣ aləm ēləm-χåləsän ti ńilä ēləm-χåləs?» Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «alχateɣit, ĺauteɣit; am ness nå̄məlmatsəm, tan räɣätst». Χå̄təl-ēkwä lāwi: «χånal ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm, nåtiŋ tå̄rəm ūnti-pəl, ti śirəl ēləm-χåləs pusən aliänən». āɣit-pālt jū śältsi̬ɣ, χå̄təl-ēkwä Tari-pēś-ńimāĺä-såw nāj-wāpsi̬ɣ ūnttəstä. wāpsä lāwi: «ti joli tå̄rəmt å̄lnə mā-χum manəri̬ɣ akwᵊ-mūs sam pālt, sūp-pālt?» χå̄təl-ēkwä lāwi: «ta χurip pus kit sampä mā-χum ta, ta χurip jåməs sūppä mā-χum ta; naŋ ĺaĺtən-ke sunseɣit, samän χotəl lapi?» Tāri-pēś-ńimālä-såw ti minuŋkwə pats. Χå̄təl-ēkwä lāwi: «jūĺə minnən porät am āɣim, ēt-pos-āɣi χāŋχəltəp-tittə-ke χå̄ntiäɣən: ta χå̄ntiäɣən; at-ke χå̄ntiäɣə: at ta χå̄ntiäɣən.» nētä χuĺtəs, takwi χāŋχəltəp-χåsit jol ta waɣi̬ləs, jolä joχts. Luwä tētal ta kańśim; luwä āt́im, ńauĺä āt́im. lili-ǟpəl pūläsəstä: mōläl manər lū å̄ls, uś ta jåməs luwi̬ɣ jēmts; akwᵊ ńol-sam-asänəl sultməl pājəlti, akwᵊ ńol-sam-asänəl posiməl pājəlti. Luwä sisən tāləs, å̄s ta ēläĺ ńoumäts; minnə tul, χajtnə tul χalən tēli̬tawəs.
21. χåsä minəs, wāt́i minəs, akwᵊ-mat-ērt tå̄rəm jol χannə mān asiŋ āχwtəsnə ta joχtəs. asiŋ āχwtəs sāt-pis kēr-patäsəl χartimə. kēr-χårtχən-såwän śältəs. ań patəs ūrnə å̄jkä lå̄wi: «ejja Tari-pēś-ńimāĺä-såw! mā jänitəl ośmarläsən, ośmarläsən; am kēr-patsəm-tārä-ke mineɣin, å̄s kēr-χūlpəmt χujeɣin.» Tari-pēś-ńimāĺä-såw sunsi: rus kēr akwᵊ sam å̄ńśi, tī̬lnəl akwäi̬ɣ ńūpiś kērəl wārimə. tī̬l āti̬taχts, rus kēr-samnəl tūĺə tūp pats; markäɣä jäχtuwəsi̬ɣ, tūl witən ta pats. Ań å̄jkä lāwi: «kēr-χūlpanəm iŋ å̄leɣit; kēr-patsəm-tārä minäsən, kēr-χūlpəmt naŋən akwᵊ ti pūwiləm.» ań kēr-χūlpət sunsi: rus kēr akwᵊ sam, tī̬lnəl akwäi̬ɣ ńūpiś kērəl wārimə. witnə patəm å̄rmät kēr māń sårt χuril ēläĺ ta ujmi̬ts. jäləs, jäləs, ań rus kēr-samnəl kwoss āti̬taχti̬ls, tūĺə at pats, tot ta pūwwəs. å̄jkätä lāwi: «am jūni̬tiləm»; ēkwatä lāwi: «am jūni̬tiləm.» ēkwatän māń sårt pūwawə, å̄jkätän kēr-śākəl ti jūni̬tuŋkwə patwəs. å̄jkätä lāwi: «tākiś pūwäln!» kēr-śākəl kwoss jūni̬ti: ań māń sårt ēläĺ ńoumäts, ań ēkwä kāt-luwä supi̬ɣ jūni̬tawəs. ēkwä ĺauti: «am mōnt lāweɣim: am jūni̬tiləm; ań å̄s pūwäln, am jūni̬tiləm!» å̄jkä ti pūwəstä, ēkwatä pus kātätəl juni̬titä. māń sårt ēläĺ sāŋχwäsəs, å̄jkä kātä supi̬ɣ χå̄jwəs. sāŋχwäsamä-mūs māń sårt ta minəs, tūĺə pats.
22. Ań Tari-pēś-ńimāĺä-såw māń-lunt-χuril mortim tå̄rəm -nūpəl ti̬lämləs. mortim ēkwäi̬ɣ å̄jkäi̬ɣ kwolən ta joχtəs. lunt-såw χot-lei̬matəstä, jū śälti. Ēkwäi̬ɣ-å̄jkäi̬ɣ ūnlei̬ɣ. lāwei̬ɣ: «mōt tå̄rəm-pālt lāwəltawən, Tari-pēś-ńimālä-såw, man totnᵊ-utən totwäsən, man āləntənᵊ-utən ālentawäsən?» — «å̄lnə ēləm-χåləs akwᵊ-mat mān χūń joχti?!» mortim ēkwä kwonä kwāləs, kit liliŋ pirwä pūwmätən; jū tūlsäɣä, aləsäɣä, nal-pētsäɣä. Tari-pēś-ńilāĺä-såw tēsäɣä, āstəs. ań ēkwä lu-sakwanä kwonä kwāltsanä, liliŋ witəp tūr-wāŋχän rautäsəsanä: pirwäi̬ɣ rå̄ŋχimə ēl-tī̬ləmləsi̬ɣ. mortim ēkwäi̬ɣ-å̄jkäi̬ɣ lāwei̬ɣ: «Tari-pēś-ńimāĺä-såw kwon kwāläkən; matəri̬ɣ pireɣin: ta pireɣin; at-ke pirein: naŋ kāsən.» Tari-pēś-ńimāĺä-såw kwon-minəs, kwol-på̄χēn sunsi: akwᵊ māń kwolkwə; tū jū śältəs. māń kwol-kiwərtə ań-mań nē lipəś puŋkəl ūnli; saɣäɣä χot-tārəmtamə, ĺiĺpəli̬ɣ uś ti saɣitä; sānsä jārmakəl pantimə, ań jārmak joli pālä ness lēntɣyi. Tari-pēś-ńimāĺä-såw lāwi: «mātä χåsä mā ta jisəm; am nåmseɣim toriŋ mat nē χå̄nteɣim; sāt sāŋki saɣi̬panə, sāt åuləχ saɣi̬panə lāwəlteɣim; χāntiləm: nē-mat sāŋki āt́im, nē-mat åuleχ āt́im, sānsä ośäl-ńauraməl ness ńausi.» Ań jārmak χot-nujəmtawəs; sāt sāŋki, sāt åuləχ ēläĺ tī̬ləmläst; ań samä, paĺä tī̬ɣ kwonsawət, tū kwonsawət. nētä -nūpəl lāwi: «tåuli, jol pūwän! samäɣəm, paĺäɣəm poĺi̬ɣ ti kwonsawei̬ɣ.» akwᵊ på̄χən ūntsi̬ɣ, ańilaχtsi̬ɣ, sipi̬χatsi̬ɣ. āɣi χumit -nūpəl lāwi: «minən āśäɣəm-śāńäɣəm-pālt; akwᵊ sårniŋ lunt-såw, akwᵊ sårniŋ χåtäŋ-såw woss mī̬ɣi̬ɣ!» Tari-pari-pēś-ńimāĺä-såw ēkwäi̬ɣ-å̄jkäi̬ɣ-pālt ta minəs, lāwi: «akwᵊ sarniŋ lunt-såw, akwᵊ sårniŋ χåtän-såw majēn!» puŋk tārätimə ness ūnlei̬ɣ. å̄jkä puŋkä nå̄ŋχ almejis, wāpsä akwᵊ sårni-lunt-såwəl, akwᵊ sårni-χåtäŋ-såwəl majwəs. takwi sårniŋ lunt-såwən śältəs, nētä sårniŋ χåtäŋ-såwən śältəs. mortim ēkwäi̬ɣ-å̄jkäi̬ɣ lāwei̬ɣ: «āɣiäɣəm, wāpsäɣəm! ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūntχati, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntχati, ti luntä-wāsä āɣimēn sūsäsi̬ɣ ti śāpitəsləmēn; χånal akwᵊ χumitēn patnə-mos, akwᵊ nētēn patnə-mos woss tēwə, ul woss χåli!» ań ańilawəsi̬ɣ, sipχi̬lawəsi̬ɣ, ēläĺ ta tī̬ləmləsi̬ɣ. ań lunt-wās tēn jui-pālēnt ta å̄ltχatsət. ań asiŋ āχwtəs-tārä ti pāl tå̄rəmnə ta joχtsi̬ɣ. Tari-pēś-ńimāĺä-såw luwä tit ti χåntəstä; akwäi̬ɣ ta kańśəm, luwä āt́im, ńåuĺä āt́im. lili-ǟpəl pūläsəstä; mōläl manər lū å̄ls, uś ta jåməs luwi̬ɣ jēmts.
23. Ań Tari-pēś-ńimāĺä-såw lunt-χuril luwä sisən ta isəs, nētä tåuləl mini. χāŋχəltəp-titən joχtei̬ɣ, χå̄təl-ēkwä-āɣi, ēt-pos-āɣi tot luwiŋ ānäsəl, misiŋ ānäsəl ēläĺ ńoumtəsi̬ɣ. χåsä minäst, wāt́i minäst, śāriś-kwot́l-wit-χå̄n-ūs-āwi pōsχats, wit-χå̄n-āɣi tūl kwon nēi̬ləs. ēläĺ ńoumtäst. Tan pālänəlt wit-χulä, luntä-wāsä åuntə wit χåjtəl ness åuteɣit, ness ńå̄ri̬leɣit. Χåsä minäst, wāt́i minäst takwi ūsän ta joχtäst. śāńäɣä-āśäɣä -nūpəl akwän lakwsət; ańilaχtsət, sipi̬χatsət. ta χurip ūs ta tēləs: minnə tul silim ūnli, χåjtnə tul silim ūnli. liliŋ sårni åumiŋ kwol ūntχats, liliŋ sårni åumiŋ ūs ūntχats. Ńoχs χantal akwᵊ ĺēŋk āt́im, uj χantal akwᵊ ĺēŋk āt́im. soriŋ tēp, māɣiŋ tēp pasän wārwəs; tēst, ajsət. tēnänl, ajnänl χalt śāńä lāwi: «χå̄nal ēləm-χåləs jisiŋ tå̄rəm ūntχati, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntχati; sawiŋ sāχip saw nē, sawiŋ sāχip saw χum ūnlənə χotäĺ å̄lnə nājiŋ sāmnə, χotäĺ å̄lnə å̄təriŋ sāmnə āńtiŋ χār jirəl tūśtawən, toχχiŋ χār jirəl tūśtawən!» ań kwolänəlt puŋkä samä mańi̬təstä, χåt nētä jot jol ta χujəs. χolitän nå̄ŋχ sajkäləs, kātä nari̬təs. rēɣiŋ mān χå̄jəs, laɣi̬lä nari̬təs: rēɣiŋ mān χå̄jəs. śāńäɣä-āśäɣä taw-pālt śältsi̬ɣ, śāńä lāwi: «naŋ pī̬kwə! Joli tå̄rəmt ta å̄leɣin, numi tārəmnə mēn ta minəsəmēn. Χånal ēləm-χåləs jisin tå̄rəm ūntχati, ēləm-χåləs nåtiŋ tå̄rəm ūntχati; joli tå̄rəmt naŋ Mir-susnə-χummi̬ɣ ālən, āśən numi tå̄rəmt Numi-Tå̄rmī̬ɣ woss å̄li, am Kaltəśi̬ɣ å̄leɣim.» Χūrəm mānə ta minäst. Ta śuńanəlt, ta χōlanəlt ań ta å̄leɣit, ań ta śuńeɣit.